BÀI 27: Nguyên sinh vật – Hoc24

I. Nguyên sinh vật là gì?

Nguyên sinh vật là nhóm sinh vật có cấu tạo tế bào nhân thực, kích thước hiển vi. Đa số cơ thể chỉ gồm một tế bào nhưng đảm nhận được đầy đủ các chức năng của một cơ thể sống. Một số nguyên sinh vật có khả năng quang hợp như tảo lục, trùng roi,…

Tảo lục đơn bào có hình cầu, có màu xanh lục, mang nhiều lục lạp. Sống ở ao, hồ và những nơi ẩm thấp.

Trùng roi có cơ thể hình thoi, một roi dài. Roi xoáy vào nước giúp cơ thể di chuyển.

Trùng sốt rét sống bắt buộc trong tuyến nước bọt của muỗi Anophen và trong máu của người.

Tảo silic cơ thể đơn bào với nhiều hình dạng khác nhau, sống đơn độc hay thành tập đoàn. Chúng có thành tế bào và vách ngăn ở giữa.

Trùng giày cơ thể đơn bào có hình dạng giống đế giày. Chúng di chuyển nhờ lông bơi. Sống ở mặt nước cống rãnh,…

Trùng biến hình cơ thể đơn bào luôn thay đổi hình dạng. Chúng di chuyển nhờ dòng chất nguyên sinh dồn về một phía tạo thành chân giả.

Nguyên sinh vật đa dạng về hình dạng (hình cầu, hình thoi, hình giày, …), một số có hình dạng không ổn định (trùng biến hình).

Nấm nhầy – Physarum polycephalum

Đây là sinh vật đơn bào, thuộc nhóm nguyên sinh vật, nó giống như nấm nhưng lại hoạt động như động vật. Loài sinh vật này giống như một đống dây nhớp nháp màu vàng, khả năng phát triển kích thước lên tới vài mét vuông. Nấm nhầy được tìm thấy khắp thế giới, chúng thường ở phần mặt dưới của lá và khúc gỗ.

(Theo LiveScience, CNN)

II. Bệnh do nguyên sinh vật gây nên

1. Một số bệnh do nguyên sinh vật gây nên

Muỗi Anopheles

Biểu hiện của người bị bệnh sốt rét

Bệnh sốt rét: Do trùng sốt rét gây nên. Khi muối đốt cơ thể người bệnh, trùng sốt rét theo màu vào cơ thể muỗi và truyền sang người lành qua tuyến nước bọt của muỗi. Người bị bệnh sốt rét thường có biểu hiện sốt cao, rét run, mệt mỏi, nôn mửa, …

Biểu hiện của người bị bệnh kiết lị

Bệnh kiết lị: Do trùng kiết lị gây nên. Bào xác của trùng kiết lị theo phân người bệnh ra ngoài, trong điều kiện tự nhiên chúng có thể tồn tại được 9 tháng. Khi gặp điều kiện thích hợp chúng bám vào cơ thể ruồi, nhặng thông qua thức ăn lan truyền bệnh cho nhiều người. Người bị bệnh kiết lị thường có những biểu hiện đau bụng, tiêu chảy, phân có lẫn máu, có thể sốt.

Amip ăn não – Naegleria fowleri là loài kí sinh trên người, chúng xâm nhập vào mũi đi lên não và gây các tổn thương nghiêm trọng ở não người. Khi bị nhiễm amip ăn não, thường xuất hiện triệu chứng mất cảm giác mùi vị, sốt, nhức đầu, buồn nồn, buồn ngủ, ảo giác,… Hầu hết những người bị nhiễm amip ăn não thường tử vong trong vòng một tuần sau khi nhiễm.

2. Một số biện pháp phòng chống bệnh do nguyên sinh vật gây nên

Diệt muỗi, bọ gậy

Ngủ màn

Vệ sinh cá nhân

Vệ sinh an toàn thực phẩm

Vệ sinh nơi ở, nơi làm việc

Tuyên truyền vệ sinh môi trường

Kí sinh trùng là những sinh vật sống nhờ vào những sinh vật đang sống khác, chúng sử dụng chất dinh dưỡng của sinh vật kí sinh (hay còn gọi là vật chủ) để duy trì sự sống. Con người, động vật và thực vật là những vật chủ.

Ngoài những tác hại, trong tự nhiên, nguyên sinh vật cũng đóng vai trò là thức ăn của nhiều loài sinh vật khác.

Nguyên sinh vật là nguyên nhân gây ra một số bệnh ở người và động vật.

Một số biện pháp phòng chống các bệnh do nguyên sinh vật gây nên:

• Tiêu diệt côn trùng trung gian gây bệnh: muỗi, bọ gậy, …
• Vệ sinh an toàn thực phẩm: ăn chín, uống sôi; rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; bảo quản thức ăn đúng cách.
• Vệ sinh môi trường xung quanh sạch sẽ, tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường và an toàn thực phẩm.