Nhìn lại các kỳ Thế vận hội, những gì chúng ta thấy không chỉ là sự huy hoàng của các môn thể thao, cạnh tranh giữa vận động viên mà còn vẽ nên một bản đồ thế giới tuyệt đẹp. Bởi vì sự kiện tầm cỡ như thế này sẽ thu hút mọi người biết đến một quốc gia và bước vào một thành phố.
Với thời tiết độc đáo, Olympic mùa đông đã giới thiệu đến khán giả toàn cầu những địa danh băng và tuyết thần tiên đầy màu sắc ở khắp nơi trên thế giới . Và lịch sử được bắt đầu từ Chamonix – nơi Thế vận hội mùa đông đầu tiên được tổ chức.
Vì sao lại là Chamonix?
Dưới chân núi Mont Blanc – đỉnh núi cao nhất trong dãy Alps là một thị trấn nhỏ có tên Chamonix. Thị trấn nằm ở ngã ba của Pháp, Thụy Sĩ và Ý với độ cao hơn 1.000 mét và một số đỉnh cao hơn 4.000 mét so với mực nước biển nên có tuyết phủ quanh năm khiến nơi đây trở thành khu nghỉ mát trượt tuyết nổi tiếng nhất châu Âu.
Năm 1921, Ủy ban Olympic Quốc tế đã quyết định tổ chức “Tuần lễ thể thao mùa đông quốc tế” tại Chamonix vào năm 1924. Mục đích ban đầu của sự kiện này là phục vụ cho việc biểu diễn trượt băng trước thềm Thế vận hội mùa hè năm đó, nước chủ nhà là Pháp nên Tuần lễ thể thao mùa đông cũng do nước này đăng cai tổ chức.
Một tuần trước lễ khai mạc, Chamonix mưa và gió, nhưng may mắn thay, một trận đông giá đã biến hồ bơi thành sân trượt băng. Từ ngày 25 tháng 1 đến ngày 4 tháng 2 năm 1924, 258 vận động viên từ 16 quốc gia đã tham gia tranh tài các môn thể thao đặc trưng là trượt tuyết, trượt băng, khúc côn cầu trên băng và xe trượt băng.
Đại hội thể thao Chamonix mặc dù được tài trợ bởi Ủy ban Olympic quốc tế nhưng ban đầu không được chấp thuận như một cuộc thi chính thức. Trong suốt thời gian diễn ra, sự kiện đã thu hút tổng cộng 10.004 khán giả mua vé xem trực tiếp và thành công rực rỡ khiến Ủy ban Olympic Quốc tế sửa đổi quy chế vào năm 1925 để thành lập Thế vận hội Mùa đông. Đương nhiên, Chamonix là Thế vận hội mùa đông đầu tiên trong lịch sử loài người.
Những dấu ấn để đời ở Olympic mùa đông 1924
Đội khúc côn cầu trên băng Canada Toronto Granite đã giành huy chương vàng với chiến thắng 6-1 trước Hoa Kỳ trong trận chung kết.
258 vận động viên từ 16 quốc gia tham gia cuộc thi, vận động viên trượt băng 11 tuổi người Na Uy Sonja Heni đã xuất hiện lần đầu tiên tại Thế vận hội mùa đông đầu tiên.
Cuộc thi vào thời điểm đó đã sản sinh ra một nhóm vận động viên băng tuyết “huyền thoại”, chẳng hạn như Charles Jewtraw người Mỹ nhưng mang quốc tịch Trung Quốc – người đã giành chiến thắng trong cuộc thi trượt băng tốc độ 500 mét và trở thành nhà vô địch Olympic mùa đông đầu tiên.
Hay Finn Clas Thunberg đã giành được 3 huy chương vàng (1500, 5000 mét và toàn năng) và 1 huy chương bạc (10000 mét) ở môn trượt băng tốc độ, đồng thời được vinh danh là vận động viên cá nhân xuất sắc nhất trong Thế vận hội mùa đông đầu tiên.
Anders Haugen người Mỹ đã giành được huy chương đồng môn nhảy trượt tuyết, nhưng do nhầm lẫn nên hạng ba của anh được ghi là hạng tư. 50 năm sau, vận động viên này cuối cùng đã lấy lại được huy chương mà anh xứng đáng tại Thế vận hội mùa đông lần thứ nhất ở tuổi 70.
Và gần 100 năm ngập tràn drama 🙂
Những lời tranh cãi phổ biến nhất về Thế vận hội mùa đông là nó là cuộc cạnh tranh giữa các quốc gia có thời tiết lạnh giá. Hàm ý rằng nó là một trò chơi giữa các quốc gia phát triển ở Bắc bán cầu, một kiểu “chủng tộc địa lý” và là biểu tượng của đẳng cấp, phân lập vùng nhiệt đới và vùng cận nhiệt đới. Dù có tham gia thi đấu thì kết quả cũng không chói lọi như những vận động viên ở xứ lạnh.
Thế nên trong lịch sử gần 100 năm, điều mà Thế vận hội Mùa đông và các thành viên tham dự đã phải đối mặt không chỉ là chỉ trích mà còn nhiều thế lực khác nhau.
Ban đầu đây là một đấu trường ngoài trời nên phụ thuộc quá nhiều vào thiên nhiên và dễ xảy ra tai nạn, sau đó là chiến tranh dẫn đến sự kiện này bị tạm dừng. Thế vận hội mùa đông Garmisch-Partenkirchen năm 1936 do Thủ tướng Đức Adolf Hitler khai mạc dưới sự thao túng của chế độ Đức Quốc xã. Chế độ đã đàn áp việc đưa tin bất lợi của báo chí và tổ chức các lễ kỷ niệm xa hoa.
Vào thời điểm đó, Ủy ban Olympic Quốc tế đã cấm Đức loại trừ người Do Thái khỏi đội tuyển nhưng cuối cùng, chỉ có một vận động viên Do Thái được phép tham gia thi đấu – Rudy Bauer, người đã được mời trở lại sau khi trốn khỏi Đức vài tháng trước.
Sau năm 2000, do biến đổi khí hậu, Thế vận hội mùa đông Thành phố Salt Lake và Thế vận hội mùa đông Turin phải sử dụng máy tạo tuyết nhân tạo để giải quyết khó khăn do “thiếu tuyết”. Trong lịch sử gần 100 năm, những vận động viên và nhà tổ chức đã phải vượt qua vô số khó khăn để khám phá tinh thần thể thao mạo hiểm chưa bao giờ nguôi ngoai.
Nhưng Thế vận hội Mùa đông không chỉ là nơi tranh tài!
Theo Cục Du lịch Chamonix-Mont-Blanc, trong những năm sau Thế vận hội Mùa đông đầu tiên, nhiều tuyến cáp treo đã được xây dựng tại địa phương. Chẳng hạn như cáp treo Glacier, cáp treo Braun Paz, cáp treo Brevent, cáp treo Aiguille du Midi và cáp treo Flégère, giúp du khách đến gần hơn với vẻ đẹp ngoạn mục của Mont Blanc đồng thời mở ra thành công của Giải vô địch trượt tuyết thế giới Alpine vào năm 1962. Chính những điều này đã làm Chamonix có được danh tiếng quốc tế cao hơn và từ đó, nó còn được biết đến với cái tên mỹ miều “Thành phố mùa đông”.
