BIM là gì? Để hiểu BIM là gì, đầu tiên chúng ta cần phải biết BIM viết tắt của từ gì. BIM viết tắt của từ Building Information Modeling là quá trình tạo lập và sử dụng mô hình thông tin trong các giai đoạn thiết kế, thi công và vận hành.
BIM không chỉ là nguồn lưu trữ và cung cấp thông tin công trình từ giai đoạn thiết kế, thi công đến quản lý vận hành mà còn là quá trình tạo ra và sử dụng nguồn thông tin đó với các hoạt động như mô hình hóa, phối hợp, trao đổi thông tin, sửa đổi thông tin…
Như vậy câu trả lời cho BIM là gì không thể chỉ hiểu là những phần mềm như Revit, Tekla, Navisworks…mà đó là cả một quy trình hoàn thiện. Từ giai đoạn tạo dựng mô hình 3D cho đến việc dùng mô hình đó trong giai đoạn thiết kế (hồ sơ bản vẽ), thi công (quản lý khối lượng, lập biện pháp, an toàn lao động…) và quản lý tòa nhà (bảo trì các thiết bị cơ điện nước), xuyên suốt vòng đời của công trình.
Trong đó:
- Building: công trình
- Information: thông tin
- Hình học: các kích thước dài, rộng, cao, khoảng cách giữa các cấu kiện công trình như dầm, cột, sàn, cửa, cầu thang, mái…
- Phi hình học: thông tin về đặc tính sản phẩm, thông số kỹ thuật, như chậu rửa Lavabo từ nhà cung cấp nào, model ra sao, giá bao nhiêu, website và description về sản phẩm…
- Modeling: mô hình (khi là Model, Models), cần sử dụng các phần mềm (BIM Tools) để tạo lập các mô hình thông tin.
Tất cả các dữ liệu liên quan đến mô hình công trình đều được lưu trữ tại CDE (Common Data Environment) – môi trường trao đổi dữ liệu chung, nên các thành phần tham gia xây dựng sẽ dùng dữ liệu này cho các giai đoạn từ thiết kế, thi công, hoàn công và giúp quản lý công trình tốt hơn (Facility Management). Một số trình quản lý CDE phổ biến hiện nay như BIM 360, Buzzsaw của hãng Autodesk, hoặc Trimble Connect của hãng Trimble.
Một số BIM Tools hỗ trợ dựng mô hình 3D thông tin như:
- Kiến trúc: Revit, ArchiCad, Grasshopper 3D, Rhinoceros, Lumion…
- Kết cấu: Revit, Tekla, Robot Structural Analysis, Bentley, Staad pro…
- Cơ điện: Revit, Cadewa…
- Phân tích năng lượng: Equest, Energy +, Ecotect, GBS, Vasari…
- Quản lý dự án: Navisworks Manage (+iConstruct+Synchro), TeklaBimsight…
- Dự toán: Vico, CostX…
Một số ứng dụng cụ thể của mô hình thông tin công trình BIM cho các công ty xây dựng hiện nay như:
- Thiết kế kiến trúc: từ giai đoạn lên ý tưởng, phân tích năng lượng công trình.
- Thiết kế kết cấu: lên phương án thiết kế, phân tích sơ đồ kết cấu.
- Thiết kế cơ điện nước: lên phương án thiết kế, tối ưu thiết kế (giảm va chạm, đảm bảo cao độ, phân tích hiệu suất)
- Bản vẽ Shopdrawing, thống kê
- Mô phỏng trình tự thi công, lắp dựng
- Phục vụ chế tạo cấu kiện
- Quản lý tổng mặt bằng, đánh giá tính khả thi ngoài công trường, an toàn lao động
- Virtual Reality, Augmented Reality, 3D Printing, 3D Scanning
- Quản lý tòa nhà, hệ thống BMS
BIM phục vụ công việc cho các bên liên quan là khác nhau, gồm:
- Ứng dụng BIM cho chủ đầu tư (Owners) và quản lý cơ sở hạ tầng (Facility Managements)
- Ứng dụng BIM cho kiến trúc sư (Architects) và kỹ sư công trình (Engineers)
- Ứng dụng BIM cho nhà thầu (Contractors)
- Ứng dụng BIM cho nhà thầu phụ (Subcontractors) và nhà chế tạo (Fabricators)
Trước khi triển khai BIM, các công ty cần chuẩn bị một số việc quan trọng và cơ bản như các giao thức (BIM Protocols), phần mềm (BIM Softwares), Thư viện (Components), các mẫu (Templates), kế hoạch thực hiện (BIM Execution Plan)… Dù thế nào, yếu tố chi phối lớn nhất đến hiệu quả công việc vẫn là con người, chúng ta cần con người (Human) để sử dụng công nghệ (Technology) và triển khai BIM theo đúng quy trình (Process).
