So sánh cổ phiếu và trái phiếu
Tiêu chí
Cổ phiếu
Trái phiếu
Khái niệm
Cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó (Theo khoản 1 Điều 120 Luật Doanh nghiệp mới nhất)
Luật Chứng khoán 2006 định nghĩa, cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành (khoản 2 Điều 6)
Hiểu đơn giản, cổ phiếu là giấy tờ xác nhận quyền sở hữu cổ phần của công ty.
Theo Điều 6 Luật chứng khoán năm 2006: Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn nợ của tổ chức phát hành
Về bản chất, trái phiếu là giấy ghi nhận nợ quy định nghĩa vụ của công ty phát hành (người vay tiền) phải trả cho người nắm giữ trái phiếu (người cho vay) một khoản tiền xác định
Chủ thể phát hành
Chỉ có Công ty cổ phần có quyền phát hành cả cổ phiếu và trái phiếu
Công ty TNHH không có quyền phát hành cổ phiếu
Công ty cổ phần và công ty TNHH đều có quyền phát hành trái phiếu
Công ty hợp danh và doanh nghiệp tư nhân không được phép phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào cả (đều không được phép phát hành cổ phiếu và trái phiếu)
Tư cách chủ sỡ hữu
Người sở hữu cổ phiếu được gọi là cổ đông của công ty cổ phần
Người sở hữu trái phiếu không phải là thành viên hay cổ đông của công ty, họ chỉ đơn giản được hiểu là trở thành chủ nợ của công ty.
Quyền của chủ sở hữu
Người sở hữu cổ phiếu của công ty cổ phần trở thành cổ đông và tùy thuộc vào loại cổ phần họ nắm giữ, có những quyền khác nhau trong công ty.
Được chia lợi nhuận (hay còn gọi là cổ tức), tuy nhiên lợi nhuận này không ổn định mà phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.
Có quyền tham gia vào việc quản lý và điều hành hoạt động của công ty, tham gia biểu quyết các vấn đề của công ty (Trừ cổ đông ưu đãi cổ tức và cổ đông ưu đãi hoàn lại không được dự họp Đại hội đồng cổ đông và biểu quyết các vấn đề của công ty)
Người sở hữu trái phiếu được trả lãi định kì, lãi suất ổn định, không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.
Thời gian sở hữu
Không có thời hạn cụ thể
Thời hạn được ghi trong trái phiếu
Thứ tự ưu tiên thanh toán khi công ty giải thể, phá sản
Khi công ty phá sản, giải thể, phần vốn góp của cổ đông được thanh toán sau cùng khi đã thanh toán hết các nghĩa vụ khác.
Khi công ty phá sản, giải thể, trái phiếu được ưu tiên thanh toán trước cổ phiếu.
Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu
Ưu, nhược điểm khi đầu tư cổ phiếu
Ưu điểm
– Nhận lãi từ hoạt động của doanh nghiệp mà không cần quản lý. Sở hữu cổ phiếu là sở hữu một phần vốn điều lệ của công ty, có quyền hưởng cổ tức (tiền lãi hàng năm) mà không cần tham gia quản lý, giám sát thường xuyên.
– Có quyền biểu quyết tham gia vào hoạt động của công ty.
Nhược điểm
– Cổ tức (tiền lãi hàng năm) được chia không cố định phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty;
– Mua bán cổ phiếu phải thông qua sàn giao dịch (nếu công ty đã niêm yết) hoặc thông qua giao dịch thỏa thuận. Công ty sẽ không mua lại cổ phiếu, chỉ có thể bán cổ phiếu cho người khác.
Nên đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu doanh nghiệp (Ảnh minh họa)
Ưu, nhược điểm khi đầu tư trái phiếu
Ưu điểm
– Lãi trái phiếu không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của công ty dù làm ăn thua lỗ, công ty vẫn phải trả đủ tiền lãi, không cắt giảm hoặc bỏ như cổ phiếu.
– Nếu công ty ngừng hoạt động, thanh lý tài sản, người sở hữu trái phiếu được trả tiền trước người có cổ phần ưu đãi và cổ phần thông thường.
– Đầu tư trái phiếu rủi ro không lớn, tiền lãi từ trái phiếu hàng năm là như nhau và sẽ nhận được tiền gốc vào năm đáo hạn trái phiếu.
– Có thể chuyển nhượng trái phiếu thông qua sàn giao dịch hoặc bán lại cho công ty.
Nhược điểm
– Không có quyền biểu quyết, tham gia vào hoạt động của công ty;
– Một rủi ro khác mà các nhà đầu tư trái phiếu phải đối mặt là rủi ro tái đầu tư – khi nhận được tiền lãi phải lo đầu tư số tiền đó.
Nên đầu tư trái phiếu hay cổ phiếu?
Cổ phiếu và trái phiếu đều được mua bán trên thị trường chứng khoán và đều có rủi ro về giá do quy định cung cầu quyết định.
Cổ phiếu thường là công cụ đầu tư ngắn hạn, trái phiếu thì được nắm giữ trong thời gian lâu hơn.
Lợi nhuận do cổ phiếu mang lại sẽ lớn hơn nhưng đi kèm với đó là mức độ rủi ro. Trái phiếu có mức độ rủi ro thấp hơn vì lãi suất cố định và họ thường có lợi nhuận thấp hơn.
Do đó, việc nên đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu phụ thuộc vào khả năng tài chính, thời gian cần thu hồi vốn và mức độ chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư.
Hậu Nguyễn
