Tảng đá thiêng “hấp thu tội lỗi của nhân loại”
Thánh địa Mecca (Ả-rập Xê-út) là nơi các tín đồ Hồi giáo hành hương đến hằng năm, nơi đây hiện có hơn 1,2 triệu dân và có rất nhiều thánh đường nguy nga, lộng lẫy và cổ xưa nhất. Lễ hành hương Hajj là một trong những sự kiện lớn nhất của người Hồi giáo, đồng thời là một trong 5 trụ cột của đạo Hồi.
Tọa lạc tại trung tâm của thánh địa là nhà thờ Hồi giáo Lớn Al-Majid al-Haram. Nổi bật trên nền trắng của nhà thờ là cấu trúc bằng đá khổng lồ hình khối lập phương phủ vải lụa đen kiswa thêu chỉ vàng cầu kỳ. Công trình đặc biệt này có tên là Kaaba, được xây bằng đá granite, cao 15,2m, rộng 10,7m, dài 12,2m với duy nhất một cổng vào bằng vàng ròng ở phía đông nam.
Khi tham gia lễ Hajj, những tín đồ Hồi giáo phải thực hiện nghi lễ có tên “tawaf” như đi bộ ngược chiều kim đồng hồ 7 lần xung quanh Kaaba ở giữa sân nhà thờ Hồi giáo Masjid al-Haram, chạy qua lại giữa các ngọn đồi Al-Safa và Al-Marwah, uống nước từ giếng Zamzam, đi tới vùng đồng bằng gần núi Arafat để thức thâu đêm và tham gia “ném đá quỷ dữ” trừ tà.
Được biết, số 7 là con số nổi tiếng có mối liên hệ với Thần thánh trong nhiều tôn giáo, gồm cả Thiên chúa giáo và Do Thái giáo. Trên thực tế, Haji mang ý nghĩa tưởng niệm cuộc đời của nhà tiên tri Ibrahim hay Abraham, người nắm vai trò chủ chốt trong cả Thiên Chúa giáo và Do Thái giáo. Ông là người đã xây dựng Kaaba với con trai mình là Ismael. Nghi lễ Haji phần lớn theo cuộc đấu tranh giữa Ibrahim, vợ ông là Hajar và con trai ông trong việc hiến dâng ý chí trước Thần.
Lễ Hajj là sự kiện minh chứng cho sự đoàn kết của người Hồi giáo cũng như lòng quy phục của họ trước Thánh Allah. Do đó, tất cả những người theo đạo Hồi đều mong muốn một lần trong đời trải qua nghi lễ thiêng liêng này. Một số người coi lễ Hajj là bổn phận tôn giáo cần phải hoàn thành. Vì thế, họ bất chấp nguy hiểm để thực hiện nghi lễ này. Nhiều người còn phải tiết kiệm tiền trong hàng chục năm chỉ để được một lần tham gia lễ hành hương.
Tranh minh họa Nhà tiên tri và các bô lão ở Mecca nâng hòn đá đặt vào chỗ linh thiêng.
Một lý do khác khiến hàng triệu người Hồi giáo đổ về thánh địa Mecca mỗi năm là bởi họ tin tưởng khi tham gia vào lễ hành hương Hajj sẽ giúp linh hồn được tái sinh. Kinh Koran cho rằng vào Ngày phán xét, Thượng đế sẽ cân nhắc giữa điều ác và việc thiện mà một người làm trong đời để quyết định đưa họ tới thiên đàng hay địa ngục. Vì thế, lễ Hajj được xem như cơ hội để họ tẩy rửa tội lỗi trong quá khứ.
Hành hương về thánh địa Mecca, nhà thờ Kaabalà nhà thờ Hồi giáo cổ xưa nhất trái đất, được cho là từng được người ngoại giáo sử dụng trước khi đạo Hồi ra đời. Nằm trong góc Đông Nam của nhà thờ Kaaba, phiến đá Hắc Thạch (cao hơn mặt đất 1,5m) được cho là nơi Đấng tiên tri Mohammed ra đời. Người Hồi giáo tin rằng Thánh Allah đã ra lệnh xây dựng Kaaba và Đấng tiên tri Mohammed đã đặt tảng đá vào bức tường của Kaaba năm 605.
Người Hồi giáo tin rằng, nhà tiên tri Mohammed từng hôn lên phiến đá, do đó, họ khát khao ít nhất một lần trong đời được hành hương đến Kaaba và hôn lên Hắc Thạch. Tảng đá được mô tả có màu đen sẫm, dài khoảng 0,6 m. Bề mặt nó đen bóng, theo quan niệm của đạo Hồi, tảng đá vốn cómàu trắng tinh khiết và rực rỡ, nhưng dần chuyển đen vì “hấp thu tội lỗi của nhân loại”.
Hắc Thạch được mô tả lần đầu trong nền văn học phương Tây thế kỷ XIX. Một khách du lịch người Thụy Sĩ tên là Johann Ludwig Burckhardt đến Kaaba năm 1814 và tả lại Hắc Thạch trong quyển sáchxuất bản năm 1829 của ông về chuyến du lịch Arab Saudi của mình: “Nó có hình bầu dục không đều, đường kính khoảng 18cm, mặt trên sần sùi do có một tá viên đá dăm kích cỡ khác nhau được kết dính vào bởi một lượng nhỏ ximăng mịn; tảng đá như thể từng vỡ tan tành rồi được gắn lại”.
Nhà tiên tri Mohammed gọi Hắc Thạch là “bàn tay phải của Chúa”, tượng trưng cho lòng trung thành và sự phục tùng. Có những ý kiến cho rằng, Hắc Thạch xuất hiện trong Ngày phán xét, có những đôi mắt để nhìn, chiếc lưỡi để nói chuyện.
Người Hồi giáo cũng tin rằng, Hắc Thạch là một phần của đá trời. Có nhiều truyền thuyết về nó như khi Adam bị trục xuất khỏi vườn địa đàng, ông cảm thấy vô cùng tội lỗi. Hắc Thạch được trao cho Adam để giúp ông rửa sạch tội lỗi và cho phép ông trở lại thiên đàng. Một số khác cho rằng, tảng đá được lấy từ ngọn núi gần đó bởi tổng lãnh thiên thần Gabriel. Qua thời gian, tảng đá bị hư hỏng nhiều.
Trong thời gian vương triều Hồi giáo Umayyad bao vây Mecca năm 683, nó được cho là bị vỡ làm nhiều mảnh do trúng đạn đá. Năm 930, tảng đá bị đánh cắp và đưa về Hajar – đảo quốc Bharain ngày nay, sau đó được hoàn trả về cho Mecca. Ngày nay, khối đá vẫn còn dấu tích của những mảnh vỡ, ước tính từ 7-15 mảnh. Chúng được dính với nhau bằng một khung bạc, đóng đinh bạc để gắn chặt với tảng đá.
Nguồn gốc bí ẩn
Vì không được phép nghiên cứu trực tiếp tảng đá nên các nhà khoa học chỉ có thể phỏng đoán về yếu tố cấu thành của nó. Họ phỏng đoán, Hắc Thạch là một tảng đá bazan, mã não, thậm chí là đá vỏ chai từ vũ trụ. Một giả thuyết cho rằng, hòn đá chính là thiên thạch được người Arab Saudi (Ả-rập Xê-út) tiền Hồi giáo thờ phụng.
Anthony Hampton và các nhà địa chất học ở Đại học Oxford (Anh) đã lấy mẫu cát gần nơi tảng đá và xét nghiệm. Ông cho biết: Tảng đá được bao phủ trong sương mù, vì những người trông coi nó không cho phép tiến hành bất kỳ thử nghiệm khoa học nào trên đó vì lý do văn hóa và tôn giáo.
Do đó, nhiều nỗ lực được thực hiện để xác định thông tin về nó. Những mẫu cát địa phương lấy từ bán kính 2km của tảng đá cho thấy một lượng iridium – kim loại thường thấy trong thiên thạch rơi xuống trái đất, nhiều hơn mức bình thường so với lượng iridium trung bình trong vỏ trái đất.
Ngoài ra, còn rất nhiều tế bào hình nón bị vỡ – một đặc điểm địa chất hiếm gặp chỉ hình thành trong nền đá miệng hố khi thiên thạch va chạm với mặt đất, hoặc các vụ nổ hạt nhân dưới lòng đất. Tuy nhiên, một nghiên cứu khác do Robert S.Dietz và John McHone ở Đại học Illinois tiến hành năm 1975 lại kết luận Hắc Thạch không phải là đá thiên thạch hay ẩn chứa sức mạnh siêu nhiên gì.
Elsebeth Thomsen ở Đại học Copenhagen (Đan Mạch) đề xuất một giả thuyết khác vào năm 1980 cho rằng, phiếnđá có thể là một mảnh thủy tinh hình thành từ tác động của thiên thạch bị phân mảnh rơi tại Wabar, một địa điểm ở sa mạc Rub’al Khali cách Mecca 1.100 km về phía Đông.
Các miệng hố tại Wabar là điểm nhấn cho sự hiện diện của các khối thủy tinh silica được nung chảy bởi độ nóng của những cú va chạm và được ngâm trong các hạt từ một hợp kim niken-sắt có trong thiên thạch (hầu hết trong số đó đã bị phá hủy vì các tác động).
Mặc dù các nhà khoa học đã không biết tới các hố ở Wabar, mãi đến năm 1932, các hố nằm gần vị trí tới Oman đã được cư dân sa mạc phát hiện. Các hố lớn hơn đã được nhắc tới trong thi ca cổ.
Giả thuyết viên đá là thiên thạch đang bị các nhà địa chất nghi ngờ. Phía Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Anh cho rằng, nó có thể là pseudometeorite (tảng đá mặt đất bị nhầm lẫn nguồn gốc là thiên thạch). Tuy nhiên, dù là gì đi nữa, Hắc Thạch vẫn là hòn đá thiêng nổi tiếng nhất thế giới, tiếp tục là trung tâm của những cuộc hành hương về vùng đất thiêng Mecca.
