Tết Thanh minh là gì? Tết Thanh minh 2021 rơi vào ngày nào?

Tết Thanh minh là gì?

Tết Thanh minh (hay còn gọi là Tiết Thanh minh) là một ngày lễ nhằm hể hiện bổn phận, báo hiếu của con cháu tưởng nhớ đến công lao của tổ tiên và những người thân đã khuất.

Tết Thanh minh còn là một trong những khái niệm lập lịch của các nước phương Đông từ xa xưa. Theo nghĩa đen, “thanh” là khí trong, còn “minh” là sáng sủa. Như vậy, “Thanh minh” nghĩa là trời mát mẻ, quang đãng.

Nguồn gốc ngày Tết Thanh minh

Tết Thanh minh có nguồn gốc từ Trung Hoa cổ đại và thường được tính bằng lịch Dương mà khá nhiều người vẫn hay nhầm lẫn khi tính bằng lịch Âm.

Theo ghi chép, vua Tấn Văn Công của nước Tấn lúc bấy giờ gặp loạn phải bỏ nước đi lưu vong, hết trú nước Tề rồi đến nước Sở. Ấy vậy, một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi bèn lập kế nhằm giúp đỡ vua.

Trong hành trình chạy nạn, Giới Tử Thôi đã phải hy sinh cắt một miếng thịt đùi mình để nấu rồi dâng lên cho vua khi chợt thấy lương thực dần bị cạn kiệt. Vua ăn xong mới biết vì sao có miếng thịt đó nên đem lòng cảm kích vô cùng.

Giới Tử Thôi theo phò vua suốt 19 năm, trải qua bao nhiêu gian truân và nguy hiểm. Khi Tấn Văn Công giành lại được ngôi báu, quay trở về làm vua nước Tấn và phong thưởng cho những ai có công. Tuy nhiên, vua lại quên mất công lao của Giới Tử Thôi.

Về sau, vua mới chợt nhớ đến công lao của Giới Tử Thôi, nên cho người đi tìm nhưng ông không chịu rời Điền Sơn ra lĩnh thưởng. Vì thế, vua bèn hạ lệnh đốt rừng để gây sức ép cho ông xuất hiện nhưng lại vô tình thiêu chết cả hai mẹ con Giới Tử Thôi.

Thương xót, vua quyết định lập miếu thờ và hạ lệnh cho dân chúng lúc bấy giờ phải kiêng đốt lửa trong 3 ngày (từ 3/3 – 5/3 âm lịch hằng năm) và chỉ ăn đồ nguội để tưởng niệm. Sự kiện này còn gọi là ngày Tết hàn thực, và là một ngày nằm trong Tiết Thanh minh để nhớ ơn những người có công đã khuất.

Khi Tết hàn thực được di chuyển đến trong văn hóa nước ta, vào thời Lý nó đã được thay đổi và mang thêm một số nét truyền thống văn hóa của người Việt hơn. Cụ thể, vào ngày này, người Việt vẫn nấu nướng bình thường và dùng bánh trôi để ăn. Có lẽ vì thế, Tết hàn thực của người Việt còn gọi là Tết bánh trôi.

Ý nghĩa ngày Tết Thanh minh

Tết thanh minh là một trong 24 tiết khí hằng năm, tính lịch dương bắt đầu từ ngày 4 – 5/4 cho đến 20 – 21/4. Tết thanh minh được xem là ngày tảo mộ, tuy không phải là ngày lễ lớn nhưng lại thể hiện lòng biết ơn và bổn phận của con cháu đối với người thân đã khuất. Tiết thanh minh đến sau ngày Lập Xuân khoảng 45 ngày.

Theo phong tục, trong các ngày diễn ra Tết thanh minh, ngoài việc tổ chức tảo mộ thì nhiều gia đình còn làm bánh trôi (dạng bánh chay) để thưởng thức.

Tết Thanh minh 2021 rơi vào ngày mấy dương lịch?

Tết thanh minh có thể xê dịch vài ngày và không cố định.

Nhưng theo quy ước thì sau ngày Lập Xuân 45 ngày là Tết Thanh minh. Tết Thanh minh 2021 sẽ rơi vào ngày ngày 4/4/2021 Dương lịch (sau khi kết thúc tiết Xuân Phân) đến ngày 20/4/2021 Dương lịch (khi bắt đầu tiết Cốc Vũ).