Bài Phỏm (còn gọi là Tá Lả) là loại bài trong thể loại bài Rummy. Bài Phỏm được chơi nhiều ở Việt Nam, mặc dù có lẽ được chơi phổ biến hơn ở miền Bắc. Khi chơi bài Phỏm, người chơi cần cân nhắc để tìm cách ăn bài và thả rác để lập những tập hợp bài gọi là phỏm cũng như giảm thiểu tổng số điểm của những lá bài không nằm trong phỏm.
Một nhóm bài được gọi là Phỏm nếu chúng gồm có
- 3 hay 4 lá bài với cùng một số bài
- 3 hay nhiều hơn lá bài liên tục với cùng một nước bài
Bài Phỏm có thể chơi được với từ 2 đến 4 người, và bài được chơi vui nhất với 4 người. Ban đầu mỗi người có 9 lá bài, ngoại trừ người đi đầu có 10 lá bài. Những lá bài còn lại được nằm trong nọc để giửa bàn.
Ván bài chơi được bắt đầu với người đi đầu vứt đi 1 lá bài rác trên tay của mình. Người kết tiếp có thể ăn lá bài đó nếu trên tay có 2 lá bài (hay nhiều hơn), và những lá bài này cùng với lá bài rác lập thành một phỏm. Nếu lá bài rác bị ăn, người ăn không cần cho người khác biết mình ăn lá bài như thế nào (không phải trình bài như trong Tứ Sắc). Nếu người kế tiếp không thể ăn hay không muốn ăn lá bài rác người tay trên đánh xuống, người đó có thể bột một lá bài từ trong nọc ra. Lá bài này chỉ được biết bởi người bột và những người khác không được thấy. Trong cả hai trường hợp, ăn bài hay bột bài, trên tay người đang chơi có 10 lá bài, và người này vứt đi một lá bài xuống, và vòng chơi tiếp tục với người tiếp nữa.
Ván bài kết thúc khi có một người tròn bài (ù). Những lá bài trên tay người này có thể được sắp xếp thành phỏm và không dư lá bài rác nào. Nếu không có ai ù, ván bài sẽ kết thúc sau 4 vòng đánh. Trước khi vứt đi lá bài rác trong vòng 4, người chơi cần trình tất cả những phỏm mình có cho mọi người biết.
Lưu ý: Một phỏm chỉ có thể có tối đa 1 con bài ăn vào. Người chơi được quyền sắp xếp phỏm bất cứ kiểu gì mình thích trước khi trình phỏm. Trong quá trình chơi, nếu một người ăn bài, những lá bài ăn phải luôn nằm trong phỏm – mỗi lá bài ăn vào luôn phải nằm trong 1 phỏm riêng biệt.
Một ván bài phỏm được chia ra thành 4 vòng. Trong mỗi vòng, mỗi người chơi ăn vào trung bình đúng 1 lá bài từ trong nọc. Chú ý rằng một người có thể ăn bài rác của người trên tay và như vậy không phải bột bài. Một người có thể ăn từ 0 đến 3 lá bài trong 1 vòng.
Để tiện cho người chơi biết ván bài đang ở trong vòng nào, khi 1 lá bài rác bị ăn, những lá bài rác được di chuyển ngược chiều kim đồng hồ, để rồi người cuối của vòng chơi luôn là người có ít bài rác nhất trong vòng.
Lưu ý thêm là nếu một người chơi 2 hay nhiều lần trong vòng cuối, người đó sẽ được quyền hạ phỏm trong mỗi lần chơi trong vòng đó.
Nếu ván bài kết thúc với 1 người chơi ù, người ù thắng ván bài, và mỗi người thua phải chung cho người thắng 6 cược. Nếu tay bài ù có 10 lá bài (tức là ù trước khi vứt rác), người thua phải chung gấp đôi (12 cược).
Trong một ván bài thường khi không có ai ù, điểm của mỗi người chơi là tổng số điểm còn lại trên tay của người đó. Khi tính điểm, con J, Q, K được tính 11, 12, và 13 điểm. Tổng số điểm của bài càng ít thì càng tốt, và người ít điểm nhất thắng. Một trường hợp ngoại lệ là nếu 1 người không hạ được phỏm nào, người đó được gọi là bị móm. Người bị móm luôn thua người không bị móm cho dù có tổng số điểm ít hơn.
Trong ván bài thường, người với bài còn lại tốt nhất thắng ván bài. Người có bài tốt kế tiếp chung 1 cược, kế tiếp nữa chưng 2 cược, và người có bài xấu nhất chung 3 cược. Nếu người thua bị móm, người này luôn phải chung 4 cược.
Trường hợp đồng điểm: Trong ván bài thường, nếu 2 người có cùng tổng số điểm, người nào vứt bài rác cuối cùng trể nhất trong 2 người đó thua.
Có 3 trường hợp đền trong 1 ván bài phỏm:
- Nếu người chơi A vứt rác và người kế tiếp, B, ăn được lá bài của A, A phải trả cho B 1 cược. Nếu vòng chơi là vòng cuối, A phải trả cho B 4 cược.
- Nếu người chơi A cho người kế tiếp B ăn 3 lá bài, B sẽ ù, và A phải đền cho tất cả những người thua.
- Nếu ván bài kết thúc với ù và ù này xãy ra trong vòng cuối, người cuối cùng ăn bài trong vòng cuối này (nếu có) sẽ đền và chung thay cho tất cả những người thua.
Chơi Phỏm trong Vinagames rất đơn giản. Chương trình tự động kiểm tra và báo cho bạn biết khi nào bạn có thể ăn được bài rác người tay trên đánh xuống cho bạn, và sau khi bạn ăn bài hay bột bài, lá bài bạn chọn có phải là bài rác vất đi được hay không. Những lá bài bạn ăn vào sẽ được gạch đít, và những lá bài người khác ăn vào sẽ được hiển thị cho bạn biết.
Chương trình luôn sắp xếp bài của bạn và để bạn có thể thấy phỏm mình có dể dàng.
Điểm độc đáo khi chơi Phỏm là người chơi cần phải đoán bài của đối phương, nhất là của người dưới tay và người trên tay dựa trên những lá bài đối phương ăn và vứt đi. Chơi phỏm dễ, nhưng chơi hay đòi hỏi khả năng nhận xét suy đoán và luyện tập.
Chú ý rằng, số tiền thắng thua trong một ván bài thường ít hơn nhiều so với một ván bài có ù, hay thậm chí so với tiền phạt khi bị ăn bài trong vòng cuối. Người chơi cần tìm cách thắng ù và tìm cách đì người dưới tay, không cho người dưới tay ăn bài rác của mình.
Phỏm là một kiểu chơi Rummy của Việt Nam. Có nhiều kiểu chơi Rummy, và cũng không ngạc nhiên là có nhiều kiểu chơi Phỏm khác nhau, mặc dù những kiểu chơi này không khác nhau nhiều. Một trong những kiểu chơi Phỏm chính khác với kiểu chơi Phỏm tại Vinagames cho phép người chơi theo bài trong vòng cuối. Việc này làm tăng số lượng những ván bài ù, một chuyện không được thích hợp cho lắm khi Vinagames tính tiền thắng ù cao. Gởi bài cũng như làm cho ù trở nên ít cao thấp vì người chơi khó đoán bài và ngăn chặn ù.
