Dàn ý phân tích tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam gồm 3 mẫu dàn ý ngắn gọn và chi tiết. Thông qua 3 dàn ý phân tích bài Hai đứa trẻ giúp các bạn lớp 11 có thêm nhiều tư liệu tham khảo, trau dồi vốn từ biết cách làm bài văn phân tích tác phẩm.
Phân tích Hai đứa trẻ giúp chúng ta cảm nhận được bức tranh toàn cảnh về cuộc sống của những người dân dưới chế độ thực dân phong kiến. Qua truyện ngắn Hai đứa trẻ, Thạch Lam đã thể hiện một cách nhẹ nhàng mà thấm thía niềm xót thương với những kiếp người sống cơ cực, quanh quẩn nơi phố huyện nghèo. Vậy sau đây là 3 dàn ý phân tích Hai đứa trẻ, mời các bạn cùng theo dõi tại đây.
Dàn ý Hai đứa trẻ của Thạch Lam
I. Mở bài:
Giới thiệu về tác phẩm Hai đứa trẻ
II. Thân bài: Phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ
1. Bức tranh đời sống nơi phố huyện nghèo
a. Bức tranh thiên nhiên
- Một làng quê yên ả, thanh bình nhưng gợi buồn
- Cảnh vật lúc chiều tối buông xuống hết sức thân thiết và gần gũi
b. Bức tranh sinh hoạt của con người
- Cảnh chợ nghèo nàn, xơ xác, tiêu điều
- Cuộc sống của con người khốn khó và vô cùng cơ cực
- Cuộc sống của con người nơi đây nghèo nàn, không lối thoát
2. Cảnh đợi tàu:
a. Lí do đợi tàu:
- Đợi tàu trở thành một công việc, một nhu cầu của con người nơi phố huyện nghèo
- Đợi tàu thể hiện sự khát vọng có một cuộc sống tốt đẹp hơn, có một cuộc sống ấm no hơn
b. Hình ảnh đoàn tàu:
- Đoàn tàu như biểu tượng của cuộc sống tươi đẹp, cuộc sống đẹp đẽ hơn
- Đoàn tàu mang một tia hi vọng, một chút mơ ước của con người nơi phố huyện nghèo
III. Kết bài: Nêu cảm nhận của em về truyện ngắn Hai đứa trẻ
Dàn ý phân tích Hai đứa trẻ ngắn gọn
I. Mở bài:
- Đôi nét về Thạch Lam: Một trong những cây bút tiêu biểu của Tự lực văn đoàn, ông có thế mạnh về viết truyện ngắn. Văn chương Thạch Lam rất thích hợp để thanh lọc tâm hồn
- Hai đứa trẻ là một truyện ngắn trữ tình đượm buồn phù hợp cho nhận định trên
II. Thân bài:
1. Bức tranh phố huyện lúc chiều tàn
a. Bức tranh thiên nhiên nơi phố huyện lúc chiều tàn:
- Toàn bộ cảnh vật được cảm nhận qua cái nhìn của Liên
- Âm thanh: + Tiếng trống thu không gọi chiều về, tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng, tiếng muỗi vo ve.
- Hình ảnh, màu sắc: + “Phương tây đỏ rực như lửa cháy”, “Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”.
- Đường nét: dãy tre làng cắt hình rõ rệt trên nền trời.
- Nhịp điệu chậm, giàu hình ảnh và nhạc điệu
⇒ Khung cảnh thiên nhiên đượm buồn, đồng thời thấy được sự cảm nhận tinh tế
b. Cảnh chợ tàn và những kiếp người nơi phố huyện
– Cảnh chợ tàn:
- Chợ đã vãn từ lâu, người về hết và tiếng ồn ào cũng mất.
- Chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía.
– Con người:
- Mấy đứa trẻ con nhà nghèo tìm tòi, nhặt nhạnh những thứ còn sót lại ở chợ.
- Mẹ con chị Tí: với cái hàng nước đơn sơ, vắng khách.
- Bà cụ Thi: hơi điên đến mua rượu lúc đêm tối rồi đi lần vào bóng tối.
- Bác Siêu với gánh hàng phở – một thứ quà xa xỉ.
- Gia đình bác xẩm mù sống bằng lời ca tiếng đàn và lòng hảo tâm của khách qua đường.
⇒ Cảnh chợ tàn và những kiếp người tàn tạ: sự tàn lụi, sự nghèo đói, tiêu điều của phố huyện nghèo.
c. Tâm trạng của Liên
– Cảm nhận rất rõ: “mùi riêng của đất, của quê hương này”.
– Nỗi buồn thấm thía trước cảnh ngày tàn và những kiếp người tàn tạ:
- Thương những đứa trẻ nhà nghèo nhưng không có tiền mà cho chúng.
- Xót thương mẹ con chị Tí: ngày mò cua bắt tép, tối dọn cái hàng nước chè tươi chả kiếm được bao nhiêu, xót thương bà cụ Thi điên
⇒ Tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, có lòng trắc ẩn, yêu thương con người. Đây cũng là nhân vật mà Thạch Lam gửi gắm tâm tư của mình
2. Bức tranh phố huyện lúc đêm khuya
a. Sự đối lập giữa “bóng tối” và “ánh sáng”
– Phố huyện về đêm ngập chìm trong bóng tối:
- “Đường phố và các ngõ con dần dần chứa đầy bóng tối”.
- “Tối hết con đường thăm thẳm ra sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng càng sẫm đen hơn nữa”.
⇒ Bóng tối xâm nhập, bám sát mọi sinh hoạt của những con người nơi phố huyện.
- Ánh sáng của sự sống hiếm hoi, bé nhỏ: khe sánh, quầng sáng, chấm lửa nhỏ, hột sáng…⇒ ánh sáng yếu ớt, le lói như những kiếp người nghèo khổ nơi phố huyện.
- Ánh sáng và bóng tối tương phản nhau
⇒ Bóng tối bao trùm trong khi ánh sáng chỉ mong manh, nhỏ bé ⇒ kiếp người nhỏ bé sống leo lét, tàn lụi trong đêm tối mênh mông của xã hội cũ.
b. Đời sống của những kiếp người nghèo khổ trong bóng tối:
– Những công việc hằng ngày lặp đi lặp lại:
- Chị Tí dọn hàng nước
- Bác Siêu hàng phở thổi lửa.
- Gia đình Xẩm “ngồi trên manh chiếu rách, cái thau sắt để trước mặt”, “Góp chuyện bằng mấy tiếng đàn bầu bật trong im lặng”
+ Liên, An trông coi cửa hàng tạp hoá nhỏ xíu.
⇒ Cuộc sống nhàm chán, quẩn quanh, đơn điệu không lối thoát.
- Những suy nghĩ cũng lặp đi lặp lại hằng ngày: Mong những người phu gạo, phu xe, mấy chú lính lệ vào hàng uống bát chè tươi và hút điếu thuốc lào.
- Vẫn mơ ước: “chừng ấy người trong bóng tối đang mong đợi một cái gì tươi sáng cho cuộc sống nghèo khổ hàng ngày của họ” ⇒ mơ hồ, tội nghiệp
⇒ Giọng văn: chậm buồn, tha thiết thể hiện niềm cảm thương của Thạch Lam với những người nghèo khổ.
3. Hình ảnh chuyến tàu và tâm trạng chờ mong chuyến tàu đêm của Liên và An
– Liên và An thức bởi:
- Để bán hàng
- Để được nhìn chuyến tàu đêm đi qua hoạt động cuối cùng của đêm khuya.
– Hình ảnh đoàn tàu xuất hiện với dấu hiệu đầu tiên:
- Liên cũng trông thấy “ngọn lửa xanh biếc”
- Hai chị em nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi.
– Khi tàu đến:
- Các toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường.
- Những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền lấp lánh, và các cửa kính sáng.
– Khi tàu đi vào đêm tối:
- Để lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt.
- Chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất sau rặng tre.
⇒ Đoàn tàu xuất hiện với âm thanh sôi động và ánh sáng rực rỡ, mang đến phố huyện nghèo một thế giới khác, đó là thế giới mà Liên luôn mong ước
III. Kết bài:
- Khái quát những nét đặc sắc về nghệ thuật làm nên thành công của truyện ngắn
- Hai đứa trẻ là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách văn chương của Thạch Lam: kết hợp hai yếu tố hiện thực và lãng mạn, văn phong trong sáng, giản dị mà thâm trầm.
Dàn ý phân tích Hai đứa trẻ đầy đủ
1, Mở bài
- Giới thiệu khái quát về tác giả Thạch Lam và những đặc điểm nổi bật trong sự nghiệp sáng tác của ông.
- Giới thiệu khái quát về truyện ngắn Hai đứa trẻ (hoàn cảnh ra đời, xuất xứ, khái quát về giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm,…)
2, Thân bài
A. Bức tranh chiều tàn nơi phố huyện nghèo và tâm trạng của Liên
Bức tranh thiên nhiên:
- + Âm thanh: “tiếng trống thu không[1] trên cái chợ của huyện nhỏ; từng tiếng một vang xa để gọi buổi chiều”, “một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào”,“muỗi đã bắt đầu vo ve”.
- + Hình ảnh, màu sắc: “phương tây đỏ rực như lửa cháy”, “những áng mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”,“dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rơ rệt trên nền trời”.
=> Bức tranh thiên nhiên chiều tàn nơi phố huyện vừa thơ mộng, trữ tình, giàu chất thơ vừa thoang thoảng đâu đó nét đượm buồn ,vắng lặng.
- Hình ảnh phiên chợ tàn: gợi lên trong người đọc hình ảnh một phố huyện nghèo nàn, xơ xác và thật tàn tạ
- Hình ảnh con người: hình ảnh những đứa trẻ nhà quanh chợ “cúi lom khom trên mặt đất đi lại tìm tòi”, là mẹ con chị Tí với gánh hàng nước vắng khách, là gia đình bác Siêu với gánh phở, là gia đình bác Xẩm với chiếu hát, là chị em Liên với quán hàng xén, là bà cụ Thi điên,…
- Tâm trạng của Liên: “Liên thấy động lòng thương cảm”
B. Bức tranh cảnh vật và cuộc sống của những con người nơi phố huyện lúc đêm khuya
– Bút pháp tương phản đối lập giữa ánh sáng và bóng tối được sử dụng thành công:
- + Ánh sáng: leo lét, ánh sáng toát lên mà không biết sẽ vụt tắt lúc nào, nó chỉ là những khe sánh, quầng sáng, chấm lửa nhỏ, hột sáng…
- + Bóng tối: đen đặc, bao phủ khắp mọi nẻo đường nơi phố huyện “Đường phố và các ngõ con dần dần chứa đầy bóng tối”, “Tối hết con đường thăm thẳm ra sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng càng sẫm đen hơn nữa”.
=> Bóng tối ấy đã bủa vây lấy cuộc sống của những con người nơi đây
– Hình ảnh những con người nơi phố huyện: buồn tẻ, đơn điệu, tẻ nhạt, lặp đi lặp lại hằng ngày một công việc, một suy nghĩ, một ước ao
C. Cảnh đợi tàu và tâm trạng của chị em Liên khi chuyến tàu đêm đi qua
- Cảnh tượng đặc biệt và có ý nghĩa sâu sắc trong tác phẩm
- Chờ chuyến tàu đêm đi qua mỗi đêm đã trở thành một phần quan trọng, không thể thiếu trong cuộc sống của những con người nơi đây. Họ chờ chuyến tàu ấy đi qua mỗi đêm cũng đúng thôi, bởi với họ, chuyến tàu ấy “mang đến một thế giới khác”
- Với chị em Liên, chuyến tàu ấy còn gợi về trong họ bao kỉ niệm đẹp đẽ, ấm áp của tuổi thơ.
- Qua cảnh đợi tàu cho chúng ta thấy tấm lòng nhân đạo, trắc ẩn và giàu yêu thương của nhà văn Thạch Lam.
3, Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung (giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo) và giá trị nghệ thuật của truyện ngắn Hai đứa trẻ
- Cảm nhận của bản thân về tác phẩm và các nhân vật trong tác phẩm cùng cách kể chuyện của nhà văn.
