Nội dung bài viết
1/ Khái niệm độ phì nhiêu của đất
Độ phì nhiêu là gì? Độ phì nhiêu được khái niệm là khả năng cung ứng những dưỡng chất của đất 1 cách đầy đủ (không hề thiếu, không thừa) cho mỗi loại cây trồng hay một hệ thống cây trồng ổn định để đạt được chất lượng và năng suất có nhu cầu.
2/ Đặc tính của độ phì nhiêu
– Những lọai đất khác nhau, độ phì nhiêu tự nhiên cực kỳ khác nhau, quá trình tạo thành cực kỳ chậm.
– Quản lý không tốt sự suy yếu độ phì nhiêu sẽ cực kỳ nhanh
– Đa phần đất trồng trọt ngày nay là có độ phì nhiêu thấp, 1 số ít là trung bình.
– Dùng phân bón thường hiệu quả nhất trên đất có độ phì nhiêu cao.
– Nhưng nếu độ phì nhiêu được nâng cấp thì hiệu quả dùng phân bón sẽ tăng cao.
3/ Thành phần của độ phì nhiêu
– Thuật ngữ độ phì nhiêu bao gồm 1 tập hợp cách tính chất vật lý, hóa học và sinh học của đất. Những thành phần này thường xuyên vận động và quan hệ hữu cơ, bao gồm:
– Độ sâu tầng đất thực. Quyết định thể tích đất rễ cây có khả năng phát triển được, đa phần đất trồng trọt đòi hỏi tầng đất thực khoảng 1m, trong đó không có lớp đất bị nén chặt
– Cấu trúc đất. Căn cứ vào sa cấu và sự sắp xếp những hạt. cấu trúc đất quyết định độ rỗng của đất, nên ảnh hưởng nhiều đến khả năng cung ứng nước và không khí cho rễ.
– Phản ứng của đất. Là tính chất chỉ thị và điều hòa những tiến trình và cân bằng hóa học trong đất.
– Hàm lượng những dưỡng chất. Những chất dinh dinh dưỡng có mức độ hữu ích khác nhau.
– Khả năng giữ dưỡng chất hòa tan trong đất và từ phân bón.
– Hàm lựơng và chất lượng mùn, bao gồm 1 phần chất hữu cơ dễ khoáng hóa.
– Mật số và họat độ của sinh vật đất như là 1 nguyên nhân tham dự vào những tiến trình chuyển hóa những dưỡng chất.
– Hàm lượng những chất ức chế, độc chất, bao gồm những chất tạo thành trong tự nhiên (như muối trong đất nhiễm mặn, Al trong đất chua, phèn hay những độc chất do con người gây nên (ô nhiễm).
4/ Đặc tính đất có độ phì nhiêu cao
Một trong các loại đất có thể sản cao với độ phì nhiêu cao, bao gốm cách tính chất sau:
– Những dưỡng chất dễ giải phóng ra dung dịch đất từ những nguồn dự trữ.
– Những dưỡng chất trong phân bón dễ dàng chuyển thành dạng hữu ích đối với các loại cây trồng.
– Giữ được những dưỡng chất hòa tan dưới dạng dễ hữu ích, đồng thời hạn chế sự rửa trôi những dưỡng chất.
– Cung ứng những dưỡng chất 1 cách cân bằng theo nhu cầu của cây, do đất có thể tự điều chỉnh.
– Giữ và cung ứng đủ nước.
– Duy trì độ thóang tốt, thỏa mãn nhu cầu oxygen cho rễ.
– Không cố định (giữ chặt) những chất dnh dưỡng, như kết tủa, khiến cho dưỡng chất trở thành không hữu ích.
Đất có độ phì tự nhiên cao, không bón phân, cây tr ồng cũng có thể đạt năng suất cao, nhưng năng suất sẽ không thể tăng hơn thế nữa nếu như không bổ sung thêm những dưỡng chất đa phần. Đất có mức độ phì nhiêu đất cao chính là nền tảng cho toàn bộ những giải pháp kỹ thuật khác phát huy công dụng.
5/ Lịch sử dùng đất liên quan đến độ phì
Trong lịch sử nông nghiệp, có rất nhiều cách thức dùng độ phì nhiêu đất khác nhau:
– Khai thác độ phì nhiêu đất, như trồng trọt không bón phân (du canh)
– Dùng nhiều thành phần của độ phì nhiêu khi có thể nhưng không bù đắp lại khi chưa thấy ảnh hưởng nhiều đến năng suất cây trồng (chỉ bón 1 lượng phân N, P trung bình)
– Duy trì và nâng cấp độ phì nhiêu của đất để có thể bảo đảm năng suất cây trồng luôn cao (bổ sung những dưỡng chất bị mất hay do cây trồng lấy đi, chất hữu cơ để cải thịện độ phì nhiêu.
6/ Độ phì nhiêu tổng quát của đất vùng nhiệt đới
Độ phì nhiêu cực kỳ khác nhau giữa những lọai đất. Những lọai đất vùng nhiệt đới ẩm, Cách tính chất độ phì nhiêu thường có là:
– Đất thường chua và cực kỳ chua, cần phải rắc vôi để nâng pH lên > 5/5/
– Thường có hàm lượng P dễ tiêu thấp hay có thể cố định P cao (phối hợp rắc vôi và phân P).
– Vùng có vũ lượng mỗi năm cao, đất thường có hàm lượng K, Mg, S thấp (nhu cầu bón những lọai phân này cao).
– Thường có thể hấp phụ và giữ dinh dưỡng kém (cần phải chia lượng phân bón bón rất nhiều lần ).
-Thường có hàm lượng hữu ích N thấp, cho dù tốc độ khóang hóa chất hữu cơ dễ phân giải nhanh.
