Có một thực tế rằng: “Hầu hết nhà giao dịch chỉ sưu tầm bộ lọc và họ chỉ đơn giản là muốn lọc cổ phiếu. Họ không bao giờ dành thời gian để tìm hiểu làm thế nào bộ lọc này hoạt động hoặc tại sao có thể xây dựng được bộ lọc theo cách này. Chỉ cần thấy một ai đó có bộ lọc, họ chỉ đơn giản gửi tin nhắn: “Cho tôi xin bộ lọc với nhé”
– Đây là một thực tế mà hầu hết những nhà đầu tư trên thị trường đang làm. Thậm chí nhiều nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng thế chứ chẳng nói gì đến người giao dịch thông thường. Hãy hình dung Bộ lọc quan trọng giống như một tấm lưới của người bắt cá vậy. Mỗi tấm lưới khác nhau sẽ bắt được những con cá khác nhau đáp ứng nhu cầu của người bắt cá. Hiểu tấm lưới bắt cá sẽ giúp bạn chọn đúng vùng nước, thả lưới đúng độ sâu và bắt đúng con cá bạn cần! Nếu không sử dụng bộ lọc bạn đang đi một con đường rất chậm & mò mẫm trên đống cổ phiếu bao gồm rác, đất, cát, vàng lẫn lộn và tìm trong đó cổ phiếu kim cương vậy!
Bộ lọc được xây dựng trên những nguyên tắc nào & hoạt động như thế nào? Đó là chủ đề chúng ta sẽ cùng nhau trao đổi trong bài viết này!
Ở thời điểm giai đoạn thị trường sơ khai ban đầu, khi nhà đầu tư hầu như chỉ quan sát bảng điện ở tại sở giao dịch chứng khoán, đặt lệnh thông qua phiếu giấy & môi giới. Thời điểm đó, chúng ta không có công cụ để lọc & chọn mã như bây giờ. Hiện tại thì đã khác, với sự phát triển rất nhanh của công nghệ & thị trường chứng khoán, chúng ta có rất nhiều bộ lọc & phương tiện để xây dựng nó. Như các phần mềm chuyên biệt Amibroker, Metakit,.. Web giao dịch của các cty chứng khoán, các trang web bên ngoài như Fireant,… với sự hỗ trợ của công cụ thì giờ đây việc lọc & tìm kiếm mã trên thị trường chứng khoán rất nhanh chóng.
Giống như đề cập ở đầu bài viết, công cụ thì có, nhưng gần như nhà đầu tư chỉ biết dùng mà không hiểu được qui trình & nguyên lý tạo ra chúng như thế nào! Và chúng hoạt động ra sao. Tại sao việc hiểu nó lại quan trọng đến như vậy? Bộ lọc sẽ giúp bạn tìm ra những mã tiềm năng nhất theo tiêu chí được lọc, trên thị trường hiện tại có hơn 1500 mã, nếu có bộ lọc, mình cho là tối đa bạn lọc được 10 mã. Nhưng nếu chúng ta không thực sự hiểu qui trình phía sau của bộ lọc. Rất có thể bạn sẽ chọn sai với xu hướng thị trường. Chỉ cần sai 1 ly là có thể đi 1 dặm.
Ví dụ: có những thời điểm, bạn dùng bộ lọc giá tăng vượt đỉnh hiệu quả, nhưng có những thời điểm bạn sử dụng bộ lọc giá giảm không quá 10-15% lại hiệu quả. Tuỳ vào giai đoạn thị trường & phong cách đầu tư để bạn chọn cổ phiếu cho phù hợp!
Cuối cùng, bộ lọc nhiệm vụ của nó là giúp chúng ta sàng lọc “CÀNG ÍT những ỨNG VIÊN CÀNG TỐT”. Tại sao lại không phải càng nhiều mà là càng ít? Vì chúng ta không có đủ tiền, thời gian để quan tâm và mua hết tất cả cổ phiếu trên thị trường. Một danh mục đơn giản & không quá nhiều mã sẽ giúp mọi người có thể kiểm soát & quản trị rủi ro danh mục tốt hơn. Càng ít thì chúng ta sẽ càng đỡ phải suy nghĩ & dễ dàng tham gia khi cổ phiếu đạt đúng tiêu chí giao dịch. Vì thế ở những thời điểm, và phong cách đầu tư khác nhau mà chúng ta sử dụng những bộ lọc khác nhau.
► BỘ LỌC được phân làm 2 loại: BỘ LỌC VỀ CƠ BẢN & BỘ LỌC VỀ KĨ THUẬT
– Chắc chắn, hiện tại có rất nhiều bộ lọc để mọi người có thể tham khảo và nghiên cứu. Nhưng bài viết này chỉ đề cập cho mọi người một vài bộ lọc tiêu biểu và phân tích nó. Còn việc xây dựng tiếp những bộ lọc khác hoặc tìm hiểu nguyên lý hoạt động của chính bộ lọc bạn đang dùng thì mọi người hãy tìm hiểu thêm nhé!
I/ BỘ LỌC KĨ THUẬT
Bộ lọc giúp chúng ta phát hiện cổ phiếu và mua cổ phiếu đó, hầu hết chúng ta sẽ sử dụng bộ lọc mua, và không ai sử dụng bộ lọc bán ở thị trường Việt Nam (vì Việt Nam không bán khống cổ phiếu)
► BỘ LỌC được xây dựng dựa trên nguyên tắc các ĐIỂM MUA
– Ở đây mình chỉ xin được đề cập đến một vài điểm mua theo tiêu chí của Mark Minervini, Williams Oneil có đề cập trong cuốn sách của họ. Ngoài ra còn một vài tác giả nữa như Oliver Kell cũng có hệ thống điểm mua khác!
• Điểm mua Pivot – là điểm mua rất quan trọng khi giá break ra khỏi mẫu hình hoặc xu hướng giảm trước đó. Với sự xác nhận về volume và giá. (Volume cao, giá tăng vượt ra khỏi mẫu hình)
► Vậy từ điểm mua này, chúng ta xây dựng ra một bộ lọc dành cho điểm mua điểm pivot. Và hầu hết các bộ lọc hiện nay trên thị trường sẽ dùng để scan ra điểm mua này. Sau đó nhà đầu tư sử dụng các nguyên tắc của bản thân & mẫu hình để đánh giá các cổ phiếu được lọc có đáp ứng tiêu chí này hay không?
• Điểm mua vượt đỉnh – là điểm mua cho thấy giá của cổ phiếu break ra khỏi vùng cản mọi thời đại, và tạo thành một xu hướng tăng giá mới. Với sự xác nhận về volume & giá (volume cao, giá vượt ra khỏi đỉnh cũ trước đó)
► Vậy từ điểm mua này, chúng ta lại có tiếp một bộ lọc dành cho điểm mua vượt đỉnh. Hãy lưu ý rằng, những cổ phiếu vượt đỉnh luôn là những cổ phiếu dẫn đầu & mạnh mẽ nhất của thị trường. Vì vậy bộ lọc này giúp bạn tham gia với những cổ phiếu dẫn sóng của thị trường khi chúng tạo đà tăng giá mới.
– Đây là 2 điểm mua nổi bật mà hầu hết các bộ lọc hiện nay đang sử dụng. Ngoài ra bạn còn có thể lọc ra nhiều các vị trí điểm mua khác hiệu quả hơn và những bộ lọc giúp bạn tìm ra những cổ phiếu mạnh hơn thị trường chung & quan sát nó khi đang tích luỹ hoặc xây dựng nền giá. Chúng ta sẽ thảo luận những điểm mua ở một bài viết khác!
– Nhưng khi sử dụng đơn giản là chỉ lọc nổ volume hay vượt đỉnh bạn sẽ lọc được rất nhiều, thậm chí vài chục đến cả trăm cổ phiếu => Việc lựa chọn rất tốn thời gian (vừa phải đánh giá & chọn lọc những mã xuất hiện, đôi khi đánh giá xong thì cổ phiếu lại tăng giá mất rồi). Vậy làm thế nào để phải đánh giá ít nhất những cổ phiếu xuất hiện & tiết kiệm thời gian?
► Đó là giai đoạn bạn thêm thắt vào trong thành phần bộ lọc những tiêu chí mới: ví dụ RSI, RS, MACD, MFI,… cổ phiếu đang hoạt động ở sàn giao dịch nào, thanh khoản bao nhiêu, volume tăng hơn trung bình bao nhiêu %, cổ phiếu cắt các đường trung bình nào,.. rất nhiều chỉ báo để chúng ta có thể giới hạn sự xuất hiện của cổ phiếu & tìm ra những ứng viên tiềm năng nhất. Dưới đây là bộ lọc mẫu mình hay sử dụng cho:
• Điểm mua pivot:
– Điều kiện: Tổng KL>200.000; KL dự kiện vượt TB10 ngày>50%; thay đổi giá >4%; niêm yết trên sàn HNX HSX; thay đổi giá trong vòng 1 tuần 0-20%
• Điểm mua vượt đỉnh:
– Điều kiện: Giá tăng vượt đỉnh 3 tháng; Thay đổi giá >2%; sức mạnh RS>75
Đây chỉ là một trong rất nhiều bộ lọc bạn có thể scan ra cổ phiếu có điểm mua. Việc thêm thắt & tinh chỉnh bộ lọc sao cho phù hợp với bản thân là phụ thuộc vào kinh nghiệm & cải thiện quá trình giao dịch của bạn. Còn ở đây mình chỉ nêu lên ý kiến là: Bạn hãy tìm hiểu về cách hoạt động tại sao nên thêm điều kiện này hay bỏ điểu kiện khác, hay tại sao phải là các con số này mà không phải là các con số khác.. Khi bạn chủ động tìm hiểu thì khi sàng lọc các mã cổ phiếu bạn sẽ chọn cổ phiếu rất nhanh.
II/ BỘ LỌC CƠ BẢN
Phân loại các dạng cổ phiếu để xây dựng bộ lọc:
• Cổ phiếu giá trị: Đưa ra các cổ phiếu đang bị định giá thấp so với giá trị thực của Doanh nghiệp, tuy nhiên có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai. (Benjamin Graham, Warrent Buffet là những nhà đâu tư huyền thoại theo trường phái này. Nhóm cổ phiếu này trong lịch sử mang lại lợi nhuận trung bình 22%/ năm)
• Cổ phiếu tăng trưởng: Lọc ra các cổ phiếu đang trên đà tăng trưởng, có xu hướng mở rộng hoạt động kinh doanh nhanh và tiềm năng tăng trưởng đáng kể trong tương lai. (Được biết đến là Phương pháp chọn cổ phiếu CANSLIM với trường phái của William O’Neil)
• Cổ phiếu sinh lời: Nhóm cổ phiếu tuy tốc độ tăng trưởng không quá cao nhưng hiệu quả hoạt động cao, biên lợi nhuận và khả năng sinh lời trên vốn vượt trội và có khả năng tăng trưởng mạnh trong tương lai.
► Phải đính chính lại là bản thân mình (người viết) không phải là một nhà giao dịch hoàn toàn theo cơ bản doanh nghiệp. Vì vậy ở chủ đề này, mình chỉ trao đổi một vài nguyên tắc để bạn có định hướng lọc cổ phiếu tăng trưởng theo tiêu chí Canslim – được đề cập trong cuốn sách Làm giàu từ Chứng khoán để trở thành một nhà đầu tư theo đà tăng trưởng.
– Các tiêu chí thường được sử dụng để đánh giá một doanh nghiệp tăng trưởng có: P/E; ROE; ROA; EPS… và đối với các cổ phiếu tăng trưởng thì các chỉ số này nó phải cho thấy doanh nghiệp có sự lành mạnh về tài chính & tăng trưởng doanh thu & lợi nhuận tốt so với cùng kì quý & năm.
– Một bộ lọc Mẫu của Fireant về cổ phiếu tăng trưởng: Thị giá vốn >100 tỷ; nợ /tổng tài sản <2; ROE>20%; thay đổi giá 1 năm <20%; khối lượng trung bình 10 phiên >100.000 ; tăng trưởng lợi nhuận 4 quý >10%.
Đương nhiên, ở đây chỉ là bộ lọc mẫu của yếu tố cơ bản! Để lọc được đúng doanh nghiệp cần thiết bạn nên nghiên cứu thêm những cách giao dịch của từng trường phái khác nhau.
Tóm lại, chúng ta thấy được rằng việc hiểu được nguyên tắc xây dựng bộ lọc giúp chúng ta hình dung rõ ràng hơn việc phải lựa chọn những cổ phiếu đang theo tiêu chí thế nào. Chứ không đơn giản chỉ là thấy ai đó có bộ lọc & xin về để sử dụng mà không hiểu được bộ lọc này sẽ mang về cho chúng ta những ứng viên đáp ứng tiêu chí gì. Sẽ còn rất rất nhiều những thảo luận xung quanh chủ đề lọc cổ phiếu, để làm thế nào trong bất kì một giai đoạn nào của thị trường bạn cũng sẽ chọn ra những ứng viên – cổ phiếu ưu tú nhất để lưuu ý hoặc tham gia khi có điểm mua đáp ứng yêu cầu!
William J.O’Neil viết trong cuốn sách Làm giàu từ chứng khoán: “Ông biết chính xác ông đang làm gì trên thị trường. Ông có 1 kế hoạch giao dịch, các quy tắc giao dịch, và tuân theo chúng.” – Tương tự, Bạn nên hiểu rõ mình sử dụng và đang cầm những cong cụ hoạt động thế nào!
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết!
Follow Nhật ký Chứng khoán VSA tại https://bit.ly/chungkhoanvsa – top 20 thành viên quan tâm FireAnt!
