Câu hỏi: Phản ứng thuận nghịch là gì?
Câu trả lời:
Phản ứng thuận nghịch (phản ứng không hoàn toàn): là phản ứng có thể xảy ra theo chiều nghịch trong cùng điều kiện.
Hãy cùng trường ĐH KD & CN Hà Nội tìm hiểu về Thuyết Cân Bằng Hóa Học nhé!
I. Phản ứng một chiều, phản ứng thuận nghịch và phép đo phân tích
1. Phản ứng một chiều
– Phản ứng thể hiện theo một chiều từ trái sang phải gọi là phản ứng một chiều.
– Các chất phản ứng biến đổi hoàn toàn thành sản phẩm chứ không phải ngược lại.
2. Phản ứng thuận nghịch
– Là phản ứng hóa học trong đó các chất phản ứng biến đổi thành sản phẩm và đồng thời các sản phẩm phản ứng với nhau biến thành chất phản ứng. Những phản ứng này được gọi là phản ứng thuận nghịch.
Ví dụ:
Cl2 + BẠN BÈ2O ⇌⇌ HCl + HClO
– Chiều mũi tên từ trái sang phải là chiều phản ứng thuận.
Chiều của mũi tên từ phải sang trái là chiều ngược lại.
3. Cân bằng hóa học
a) Cân bằng trong một hệ thống đồng nhất
– Hệ thống tương đồng là gì?
Hệ đồng nhất là hệ trong đó các tính chất vật lý và hóa học giống nhau ở tất cả các vị trí trong hệ. Ví dụ, một hệ bao gồm các chất khí, một hệ gồm các chất tan trong dung dịch.
– Giả sử phản ứng thuận nghịch sau:
aA + bB (ightleftharpoons) cC + dD
A, B, C, D là chất khí hoặc chất nào tan trong dung dịch sau phản ứng ở trạng thái cân bằng, ta có:
K = (phân số {[C]^ {c}[D]^ {d}} {[A]^ {a}[B]^ {b}})
Trong đó: [A], [B], [C], [D] là nồng độ mol / l của các chất A, B, C và D; a, b, c, d là hệ số của các chất trong phương trình phản ứng.
Hằng số cân bằng K của một phản ứng nhất định chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ, không phụ thuộc vào nồng độ chất phản ứng.
Trong trường hợp cân bằng được thiết lập giữa các chất, người ta có thể thay nồng độ của các chất trong biểu thức K bằng áp suất riêng phần của hỗn hợp.
b) Cân bằng trong một hệ không đồng nhất
– Hệ không đồng nhất là gì?
Hệ không đồng nhất là hệ mà các tính chất vật lý và hóa học không giống nhau ở tất cả các vị trí trong hệ. Ví dụ: một hệ thống bao gồm một chất rắn và một chất khí; hệ thống gồm chất rắn và chất tan hòa tan trong nước.
Xét hệ cân bằng sau:
CŨ(r) + CO2 (k) (ightleftharpoons) 2CO (k)
K = (phân số {[CO]^ {2}} {[CO_{2}]}) Nồng độ của chất rắn được giả thiết là không đổi.
II. Chuyển dịch cân bằng hóa học
– Khi hệ phản ứng thuận nghịch đang ở trạng thái cân bằng, nếu ta thay đổi điều kiện nào đó thì cân bằng hóa học sẽ bị phá vỡ và hệ sẽ chuyển sang trạng thái cân bằng mới.- Nguyên tắc chuyển dịch cân bằng LeSatellite: Khi chúng ta thay đổi một điều kiện nào đó của cân bằng hóa học thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo chiều ngược lại với tác dụng của sự thay đổi đó. Chi tiết: + Nếu tăng nồng độ của một chất thì CBHH sẽ chuyển dịch theo chiều chất đó là chất phản ứng, còn nếu giảm nồng độ của một chất thì CBHH sẽ chuyển dịch theo chiều tạo ra chất đó. + Khi tăng nhiệt độ, cân bằng hóa học chuyển dịch theo chiều của phản ứng thu nhiệt (với ΔH> 0). Và khi giảm nhiệt độ, CBHH sẽ chuyển dịch theo chiều của phản ứng tỏa nhiệt (với H
+ Khi tăng áp suất thì CBHH sẽ chuyển dịch theo chiều làm giảm số phân tử khí và ngược lại khi giảm áp suất thì CBHH sẽ chuyển dịch theo chiều làm tăng số phân tử khí. Do đó, áp suất chỉ ảnh hưởng đến các phản ứng có số lượng phân tử khí khác nhau ở cả hai vế của phương trình. + Chất xúc tác không làm thay đổi CBHH mà chỉ làm cho hệ nhanh chóng đạt trạng thái cân bằng.
III. Ý nghĩa của tốc độ phản ứng và phép đo phân tích trong sản xuất hóa chất.
– Căn cứ vào các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng hóa học và phương pháp đo phân tích để nâng cao hiệu quả một cách có chọn lọc trong sản xuất hóa chất.
Ví dụ, trong quá trình sản xuất THE2VÌ THẾ4 phải sử dụng trục phản ứng:
2SO2 (k) + O2 (k) 2SO3 ∆H = -198kJ
– Phản ứng tỏa nhiệt nên khi tăng nhiệt độ cân bằng chuyển dịch theo chiều ngược lại làm giảm hiệu suất phản ứng. Để cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận, người ta tăng nồng độ oxi (dùng dư không khí).
Đăng bởi: Trường ĐH KD & CN Hà Nội
Chuyên mục: Lớp 10, Hóa 10
