Số chỉ nhịp là một dấu hiệu quan trọng để xác định xem một bài hát, bản nhạc có tất cả bao nhiêu nhịp cũng như bao gồm những nhịp nào. Do đó, việc nắm bắt và hiểu rõ các thông tin xoay quanh số chỉ nhịp rất có ích cho quá trình học nhạc và chơi đàn. Tìm hiểu thêm về số chỉ nhịp với bài viết dưới đây.
1. Số chỉ nhịp có vai trò gì trong một bản nhạc?
Như đã biết, số chỉ nhịp là thông tin cho biết bản nhạc đó có bao nhiêu nhịp, nhịp 2, nhịp 3 hay nhịp 4. Để nhận biết được số chỉ nhịp, người chơi nhạc có thể quan sát thông qua dấu khóa của bài hát và một cặp số được viết như phân số, cặp số này chính là số chỉ nhịp. Khi đã xác định được số chỉ nhịp, nhạc công mới có thể chơi đàn theo đúng nhịp và thể loại của bản nhạc đó.
Nhịp điệu chính là thành tố cấu tạo nên các thể loại âm nhạc đang xuất hiện trên thị trường âm nhạc hiện nay. Đó là những điệu March, Bolero, Valse hay Rumba,…
Tuy nhiên, chúng ta chỉ có thể xác định được thể loại nhạc khi đã nghe qua giai điệu của chúng. Vậy nếu chưa bao giờ nghe qua bản nhạc ấy, làm thế nào để xác định được bài hát đó sẽ được chơi theo giai điệu gì? Số chỉ nhịp chính là cách để người chơi nhạc biết được điều này.
2. Các cách đọc số chỉ nhịp
Số chỉ nhịp sẽ bao gồm 2 con số được viết giống dạng một phân số. Con số nằm phía bên trên là số nhịp có trong 1 ô nhịp, ví dụ số bên trên là số 2 thì 1 ô nhịp sẽ gồm có 2 phách.
Trong khi đó, số nằm bên dưới có nghĩa là một đơn vị nhịp sẽ có giá trị bằng một nốt, nốt đó là nốt tương ứng với số ở phần mẫu số.
Theo thứ tự sẽ có, nốt tròn là nốt nguyên vẹn, có thể coi là 1, còn được gọi là whole note. Nốt trắng là nốt ½ còn gọi là nốt half. Nốt đen được gọi là nốt quarter, là nốt ¼ . Nốt móc đơn được hiểu là ⅛ . Tương tự như thế sẽ tính được với các nốt nhỏ hơn.
2.1. Nhịp 4/4
Với nhịp 4/4 có thể phân tích như sau:
Số 4 phía trên có nghĩa là 1 ô nhịp sẽ gồm có 4 phách.
Số 4 phía dưới tương đương với 1 phách có giá trị bằng 1 nốt đen. Khi đếm trong ô nhịp có 1 nốt trắng = 2 nốt đen, 1 nốt lặng = 1 nốt đen, 2 nốt móc đơn = 1 nốt đen, sẽ gồm tổng cộng đủ 4 nốt đen là vừa chính xác với số phách.
2.2. Nhịp ¾
Với nhịp ¾ có thể phân tích như sau:
Số 3 phía trên nghĩa là có 3 nhịp trong 1 ô phách.
Số 4 phía dưới nghĩa là mỗi phách sẽ có giá trị bằng 1 nốt đen. Trong 1 ô nhịp sẽ gồm có 1 nốt trắng = 2 nốt đen + 1 nốt đen = 3 nốt đen, vừa chính xác đây là nhịp ¾.
2.3. Vậy có gì khác biệt giữa nhịp ¾ và nhịp 6/8?
Dễ dàng thấy được nhịp ¾ chính là rút gọn của 6/8, vậy chúng có sự khác biệt như thế nào? Về mặt toán học thì chúng giống nhau, tuy nhiên trong nhịp bài hát thì có một ít sự khác biệt.
Sự khác nhau nằm ở chỗ, với nhịp ¾ thì các nốt nhạc có xu hướng tách ra thành 3 cụm riêng biệt gồm 1-2-3. Trong khi đó, với nhịp 6/8 thì các nốt nhạc ngược lại lại có xu hướng tập trung lại thành cụm 3 nốt – 3 nốt, vì thế nên nó tạo ra cảm giác 1 – 2 nhiều hơn.
Sự khác biệt này về căn bản sẽ không quá rõ ràng, với những người không chuyên thì gần như sẽ không nhận ra sự khác nhau của chúng. Chỉ những người chơi nhạc chuyên nghiệp sẽ có thể nhận ra, nhất là khi có cơ hội nghe một bản nhạc điệu Valse với 3 điệu tách biệt 1, 2, 3 và 1 bản nhạc điệu Slow Rock với từng chùm 3 nốt nhạc đi cùng nhau, bạn sẽ dễ dàng nhận ra sự khác biệt của chúng.
Số chỉ nhịp giúp chúng ta xác định được nhịp điệu cũng như nguyên tắc chơi nhạc cho bài hát. Vậy nên, hãy dành thời gian cho việc rèn luyện cũng như học cách xác định số chỉ nhịp để phục vụ tốt hơn cho việc chơi nhạc của bạn sau này.
Xem thêm nhiều mẫu piano tại Pianofingers nhé!
