Câu 1
Bố cục: 2 đoạn
– Đoạn 1 (Từ đầu … đến “ngày đầu năm học”): Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai giảng.
– Đoạn 2 (Còn lại): Tình cảm của mẹ đối với con và cảm nghĩ của mẹ về vai trò của nhà trường, xã hội trong việc giáo dục trẻ em.
Nội dung chính: Văn bản thể hiện tấm lòng, tình cảm của người mẹ đối với con. Nêu lên vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người.
Trả lời câu 1 (trang 8, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
Tóm tắt:
Văn bản ghi lại tâm trạng miên man của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho con trước ngày khai trường vào lớp Một. Đứa con nhỏ thì vô tư, chỉ háo hức một chút sau đó ngủ ngon lành. Còn người mẹ trằn trọc không ngủ được, vừa nghĩ đến tâm trạng của con, vừa sống lại với tuổi thơ đến trường của bản thân, vừa nghĩ tới ngày khai trường long trọng ở Nhật Bản và tưởng tượng đến giây phút dắt tay con đến trường để con bước vào thế giới kì diệu. Đó cũng là tình cảm, niềm tin và khát vọng của người mẹ đối với tương lai của đứa con.
Câu 2
Trả lời câu 2 (trang 8, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
Điểm khác nhau trong tâm trạng của mẹ và con đêm trước ngày khai trường:
Mẹ
Con
– Không tập trung được vào việc gì cả.
– Suốt buổi tối thao thức, bồn chồn, trằn trọc không ngủ được, nhớ lại ngày khai giảng đầu tiên của mình:
“Mẹ lên giường và trằn trọc”, “mẹ không lo nhưng vẫn không ngủ được”,…
– Vô tư, hồn nhiên, háo hức, không có mối quan tâm nào khác ngoài việc thức dậy cho kịp giờ:
“Giấc ngủ dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo”,“Gương mặt thanh thoát, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo”.
Câu 3
Trả lời câu 3 (trang 8, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
– Nguyên nhân người mẹ không ngủ được:
+ Mẹ bận tâm nhiều điều về con.
+ Mẹ hiểu tầm quan trọng của buổi lễ khai trường, đó là bước ngoặt lớn của đời con.
– Chi tiết chứng tỏ ngày khai trường đã để lại dấu ấn thật sâu đậm trong tâm hồn người mẹ: “Hằng năm cứ vào cuối thu… Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp”. Mẹ nhớ như in cảm giác nôn nao, hốt hoảng khi rời cánh tay bà ngoại để vào lớp.
Câu 4
Trả lời câu 4 (trang 8, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
– Người mẹ không trực tiếp nói với con mà chỉ đang thầm thì tâm sự với chính mình.
– Cách viết này làm cho việc thể hiện nội tâm nhân vật chân thực hơn.
Câu 5
Trả lời câu 5 (trang 8, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
Câu văn nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ: “Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này”.
Câu 6
Trả lời câu 6 (trang 8, SGK Ngữ văn 7, tập 1):
Em hiểu thế giới kì diệu đó là thế giới của kiến thức, của chân trời khoa học, đồng thời cũng là thế giới của tình thầy trò và của những ước mơ.
