Xin chào các bạn, hôm nay Việt Sinh sẽ gửi đến một chủ đề nền tảng của sinh học tế bào thực vật. Các khái niệm liên quan đến tế bào thực vật là gì, tế bào thực vật gồm những thành phần nào, công nghệ sinh học thực vật và sinh lý học thực vật là những ngành nghiên cứu về chủ đề gì?.
Để đơn giản hóa chủ đề có phần hàn lâm này, Việt Sinh đã tổng hợp những phần cơ bản như khái niệm, chức năng và ứng dụng mà mình cảm thấy là cần thiết nhất.
Tế bào thực vật là gì?
- Mỗi cơ thể động thực vật đều bao gồm những thể tồn tại hoàn toàn độc lập, riêng rẽ và tách biệt, đó chính là tế bào.
- Mỗi một tế bào bất kỳ của một cơ thể sinh vật đa bào đều có khả năng tiềm tàng để phát triển thành một cá thể hoàn chỉnh. Với đặc tính chứa đầy đủ toàn bộ lượng thông tin di truyền cần thiết của cả sinh vật đó, mỗi tế bào riêng rẽ của một cơ thể đa bào nếu gặp điều kiện thích hợp thì có thể phát triển thành một cơ thể sinh vật hoàn chỉnh.
- Tế bào rất đa dạng, khác nhau về hình thái, kích thước, cấu trúc và chức năng.
Tế bào thực vật gồm những thành phần nào?
- Thực vật có thành phần chính là gì?
Mọi tế bào thực vật đều có màng tế bào dùng để bao bọc tế bào, cách biệt thành phần nội bào với môi trường xung quanh. Chúng điều khiển nghiêm ngặt sự vận chuyển vào và ra của các chất, duy trì điện thế màng và nồng độ các chất bên trong và bên ngoài màng. Bên trong màng là một khối tế bào chất đặc (dạng vật chất chiếm toàn bộ thể tích tế bào).
- Tế bào thực vật gồm những thành phần chủ yếu nào chúng có chức năng gì?
Mọi tế bào đều có các phân tử DNA – vật liệu di truyền quan trọng và các phân tử RNA tham gia trực tiếp quá trình tổng hợp nên các loại protein khác nhau, trong đó có các enzyme. Bên trong tế bào, vào mỗi thời điểm nhất định tế bào tổng hợp nhiều loại phân tử sinh học khác nhau.
Mô hình tế bào thực vật
Tế bào gồm những thành phần nào? Tối thiểu 11 thành phần cơ bản được liệt kê sau đây:
-
Plasmodesmata
Plasmodesmata là những ống nhỏ kết nối các tế bào thực vật với nhau, chúng giống như những ống dẫn truyền thần kinh trong tế bào động vật vậy. Nhiệm vụ của Plasmodesmata là giúp truyến đạt thông tin qua lại và cầu nối tín hiệu giữa các tế bào.
-
Plasma Membrane
Plasma Membrance hay còn gọi là màng tế bào plasma là màng bao quanh tất cả các tế bào sống. Những màng plasma này có chức năng điều chỉnh sự di chuyển của các phân tử trong và ngoài tế bào.
-
Cell Wall
Cell Wall – Thành tế bào là bức tường cứng bao quanh màng plasma của tế bào thực vật. Thành tế bào là một cấu trúc phức tạp hơn nhiều, và phục vụ nhiều chức năng khác nhau, từ bảo vệ tế bào đến điều chỉnh vòng đời của sinh vật thực vật.
-
Chloroplast
Chloroplast – Lục lạp là đặc tính quan trọng nhất của thực vật. Lục lạp là các bào quan chuyên biệt có khả năng quang hợp, thực chất là tạo ra thức ăn cho thực vật bằng cách chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học.
-
Vacuole
Mỗi tế bào thực vật có một không bào lớn chính là các vacuole. Không bào làm nhiệm vụ lưu trữ các hợp chất, giúp tăng trưởng và đóng vai trò cấu trúc quan trọng cho thực vật.
-
Mitochondria
Mitochondria – Ty thể là các bào quan trong tế bào chất của tất cả các tế bào nhân chuẩn. Trong tế bào thực vật, chúng phá vỡ các phân tử carbohydrate và đường để cung cấp năng lượng, đặc biệt là khi ánh sáng không có sẵn cho lục lạp để tạo ra năng lượng.
-
Peroxisome
Peroxisome là một nhóm các bào quan đa dạng được tìm thấy trong tế bào chất. Về hình dạng, Peroxisome gần như hình cầu và bị ràng buộc bởi một màng duy nhất.
-
Golgi Apparatus
Golgi Apparatus – Bộ máy Golgi là bộ phận phân phối và vận chuyển các sản phẩm hóa học của tế bào. Bộ máy này có chức năng sửa đổi chất béo và protein đã được xây dựng trong mạng lưới nội chất và chuẩn bị để xuất khẩu chúng ra bên ngoài tế bào.
-
Ribosombe
Ribosome là các bào quan nhỏ được chứa trong tất cả các tế bào sống, bao gồm khoảng 60% RNA và 40% protein. Ribosom được tạo thành từ ba chuỗi RNA ở sinh vật nhân sơ và bốn chuỗi RNA ở sinh vật nhân chuẩn.
-
Rough Endoplasmic Reticulum
Rough Endoplasmic Reticulum – Mạng lưới nội chất là một mạng lưới các túi sản xuất, xử lý và vận chuyển các hợp chất hóa học để sử dụng bên trong và bên ngoài tế bào. Ở thực vật, mạng lưới nội chất này cũng có chức năng kết nối giữa các tế bào thông qua plasmodesmata.
-
Nucleus
Nucleus – Hạt nhân là một cơ quan đóng vai trò trung tâm xử lý thông tin và quản trị của tế bào. Hai chức năng chính của hạt nhân là lưu trữ vật liệu di truyền của DNA (hoặc tế bào) và điều phối các hoạt động của tế bào như tăng trưởng, chuyển hóa trung gian, tổng hợp protein và phân chia tế bào (sinh sản).
Sinh lý học thực vật
- Sinh lý học thực vật là một ngành khoa học chuyên nghiên cứu về chức năng, cấu trúc, quá trình trao đổi chất của tế bào thực vật.
- Đó là những quá trình cơ bản xảy ra hàng ngày trong cơ thể tế bào thực vật như hô hấp, quang hợp, tổng hợp và chuyển hóa các chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó, các nhà khoa học nghiên cứu về sinh lý học thực vật cũng quan tâm đến tính hướng đất và hướng sáng của thực vật, quá trình nảy mầm của hạt giống, chức năng ngủ nghỉ tế bào và khả năng mở đóng khí khổng.
Sinh học phân tử của tế bào
- Nhắc đến khái niệm này chúng ta sẽ hiểu nôm na sinh học phân tử của tế bào là lĩnh vực khoa học chuyên nghiên cứu về ba đại phân tử của tế bào là DNA, RNA và Protein. Các nhà khoa học sẽ tập trung vào nghiên cứu cấu trúc, chức năng, mối quan hệ tương tác giữa các đại phân tử này với nhau.
Công nghệ sinh học thực vật
- Thông qua các hoạt động sinh sản vô tính của tế bào thực vật cũng như quá trình lai tạo, lai ghép, chọn lọc tính trạng có điều kiện. Công nghệ sinh học thực vật sẽ tập trung nghiên cứu, phân tích, điều hướng các hoạt động này nhằm hướng đến mục đích có lợi cho con người.
- Ứng dụng của ngành này thì vô cùng to lớn. Công nghệ này giúp chúng ta sản xuất các sản phẩm sinh học có chất lượng cao ở quy mô công nghiệp với số lượng lớn, phục vụ cho nhu cầu và lợi ích của con người. Đồng thời giúp giảm nguy cơ ô nhiễm môi trường ngày càng tăng cao như hiện nay.
Tế bào thực vật gồm những thành phần nào? Đó là câu hỏi về tế bào thực vật mà để trả lời ngọn ngành, chuyên sâu, chúng ta cần tìm hiểu không dưới ba quyển sách. Qua bài viết trên đây Việt Sinh mong muốn gửi đến các bạn cái nhìn tổng quan, khái niệm cơ bản, giải thích thuật ngữ đơn giản và dễ hiểu nhất.
Hẹn gặp lại các bạn ở các bài viết tiếp theo nhé!
