Tác giả tác phẩm: Đoàn thuyền đánh cá – Ngữ văn 9
I. Tác giả văn bản Đoàn thuyền đánh cá
– Huy Cận (1919-2005) tên đầy đủ là Cù Huy Cận
– Quê quán: Làng Ân Phú- huyện Dụ Quang- tỉnh Hà Tĩnh
– Sự nghiệp sáng tác:
+ Huy Cận đã nổi tiếng trong phong trào thơ mới với thơ “Lửa thiêng”.
+ Ông tham gia cách mạng từ trước năm 1945 và sau cách mạng tháng Tám từng giữ nhiều trọng trách trong chính quyền cách mạng, đồng thời là một trong một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam
+ Huy Cận đã được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996)
– Phong cách sáng tác:
+ Trước cách mạng, hồn thơ ông là một hồn thơ ảo não
+ Sau cách mạng, hồn thơ ông có sự biến chuyển tươi vui hơn
Bài giảng Ngữ văn lớp 9 Đoàn thuyền đánh cá
II. Nội dung văn bản Đoàn thuyền đánh cá
Mặt trời xuống biển như hòn lửaSóng đã cài then, đêm sập cửa.Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,Cá thu biển Đông như đoàn thoiĐêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Thuyền ta lái gió với buồm trăngLướt giữa mây cao với biển bằng,Ra đậu dặm xa dò bụng biển,Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
Cá nhụ cá chim cùng cá đé,Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe,Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.
III. Tìm hiểu chung về tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá
1. Bố cục tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá
Gồm 3 phần:
– Phần 1 (2 khổ đầu):Cảnh đoàn đánh cá ra khơi
– Phần 2 (4 khổ tiếp theo): Cảnh đoàn thuyền đánh trên biển
– Phần 3 (khổ cuối): Hình ảnh đoàn thuyền trở về
2. Nội dung chính tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá
Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá là bức tranh thiên nhiên con người về cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá vào lúc hoàng hôn, cảnh đoàn thuyền đi trên biển đánh bắt cá và cảnh đoàn thuyền trở về vào bình minh của ngày hôm sau.
3. Phương thức biểu đạt tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá
Phương thức biểu đạt tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá là tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
4. Thể thơ
Tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá thuộc Thể thơ tự do
5. Giá trị nội dung tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá
– Đoàn thuyền đánh cá đã tái hiện thành công vẻ đẹp trù phú của biển cả quê hương và cuộc sống lao động đầy hăng say của nhân dân trong thời kỳ mới.
– Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá còn là khúc tráng ca ca ngợi cuộc sống lao động tập thể của người dân chài trong công cuộc xây dựng và tái thiết đất nước, đồng thời bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ trước khung cảnh thiên nhiên đất nước giàu đẹp.
6. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá
– Xây dựng hình ảnh thơ bằng liên tưởng
– Trí tưởng tượng phong phú.
– Âm hưởng thơ khỏe khoắn hào hùng và sáng tạo.
IV. Dàn ý tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá
I. Mở bài
– Giới thiệu đôi nét về tác giả Huy Cận và bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”:
+ Huy Cận nổi tiếng trong phong trào thơ mới với thơ “Lửa thiêng”, ông hay viết về thiên nhiên và vũ trụ, trước cách mạng thơ ông phảng phất buồn nhưng sau cách mạng hồn thơ Huy Cận trở nên ấm nóng, tươi vui
+ “Đoàn thuyền đánh cá” là bài thơ tiêu biểu của ông – là khúc tráng ca ca ngợi cuộc sống lao động làm chủ biển khơi làm chủ cuộc đời
II. Thân bài
1. Khúc hát ra khơi (khổ 1+2)
• Khổ 1:
– Hai câu đầu: Đoàn thuyền ra khơi trong cảnh hoàng hôn (2 câu thơ đầu)
+ Phép so sánh “mặt trời xuống biển” ví như “hòn lửa” cho thấy màu sắc đỏ rực và hình dạng tròn đầy của mặt trời
+ Nhà thơ liên tưởng vũ trụ như ngôi nhà lớn với màn đêm là cánh cửa còn sóng biển là then cài
⇒ Vũ trụ đang bước vào trạng thái nghỉ ngơi gợi sự bình yên, con người ra khơi vào thời điểm về đêm
