Thức ăn vật nuôi là gì? Nguồn gốc của thức ăn vật nuôi từ đâu và có những thành phần dinh dưỡng gì trong vật nuôi. Những thông tin này sẽ có trong bài viết dưới đây. Bên cạnh đó, chúng tôi cung cấp thêm thông tin về các phương pháp chế biến và dự trữ thức ăn vật nuôi đảm bảo chất lượng.
Contents
I. Thức ăn vật nuôi là gì?
1. Khái niệm thức ăn vật nuôi
Thức ăn vật nuôi là những sản phẩm có nguồn gốc thực vật, động vật, vi sinh vật, công nghệ sinh học,… mà vật nuôi có thể ăn được, tiêu hóa và hấp thụ để cung cấp năng lượng, chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể để duy trì hoạt động sống, đảm bảo cho vật nuôi luôn khỏe mạnh.
Chính vì vậy, thức ăn giữ vai trò quan trọng đối với vật nuôi, bao gồm: Cung cấp dinh dưỡng cho vật nuôi duy trì sự sống và tạo ra các sản phẩm của quá trình chăn nuôi như thịt, trứng, sữa; cung cấp năng lượng cho vật nuôi hoạt động và phát triển cơ thể.
2. Mối quan hệ giữa thức ăn vật nuôi và thực phẩm của con người
Sản phẩm chăn nuôi là nguồn thực phẩm thiết yếu đối với con người. Do đó, muốn sản phẩm chăn nuôi có giá trị dinh dưỡng cao thì thức ăn chăn nuôi phải cung cấp đầy đủ cả về số lượng và chất lượng cho vật nuôi. Thức ăn chăn nuôi tốt thì sản phẩm chăn nuôi sẽ tốt và ngược lại.
Một ví dụ điển hình cho vấn đề này là nếu vật nuôi ăn phải thức ăn nhiễm chất độc hại như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ hay kim loại nặng như chì, thủy ngân,… Những chất này tích tụ lại trong sản phẩm chăn nuôi và đi vào cơ thể con người thông qua con đường tiêu thụ thực phẩm. Ví dụ khác có thể kể đến như bò sữa phải ăn cỏ khô vào mùa đông khiến sữa bò trong mùa này ít caroten hơn nhiều so với các mùa còn lại.
Chính vì vậy, có thể khẳng định rằng giữa thức ăn vật nuôi và thực phẩm của con người có mối quan hệ rất mật thiết. Việc giữ gìn vệ sinh an toàn thực phẩm phải bắt đầu từ chuồng nuôi và thức ăn chăn nuôi đảm bảo chất lượng.
3. Phân loại thức ăn vật nuôi
Dựa vào thành phần dinh dưỡng, có thể phân loại thức ăn vật nuôi thành 3 loại: Thức ăn giàu protein, thức ăn giàu gluxit và thức ăn thô. Cụ thể như sau:
- Thức ăn giàu protein (có hàm lượng protein > 14%): Bột cá, đậu tương, đậu phộng,…
- Thức ăn giàu gluxit (hàm lượng gluxit > 50%): Ngô,…
- Thức ăn thô (có hàm lượng chất xơ > 30%): Lúa, rơm,…
Bên cạnh đó, có thể phân loại thức ăn vật nuôi dựa vào trạng thái thành phẩm, bao gồm: Thức ăn tinh, thức ăn xanh, thức ăn thô và thức ăn hỗn hợp.
- Thức ăn tinh: Thức ăn tinh có nguồn gốc từ các loại ngũ cốc, thực vật giàu tinh bột như ngô, đậu tương, thóc gạo,… Thức ăn tinh cung cấp thành phần dinh dưỡng không thể thiếu cho vật nuôi nhưng nếu chỉ sử dụng duy nhất loại thức ăn này sẽ gây ra tình trạng mất cân bằng dinh dưỡng.
- Thức ăn xanh: Loại thức ăn vật nuôi này được tiêu thụ chủ yếu bởi trâu, bò hoặc dùng để bổ sung chất sơ, vitamin cho lợn, gia cầm. Thông thường, thức ăn xanh được ủ trước khi cho vật nuôi ăn với mục đích giảm lượng gluxit. Ngoài ra, đây cũng là một trong những phương pháp dự trữ thức ăn chăn nuôi hiệu quả trong một khoảng thời gian nhất định.
- Thức ăn thô: Đây là loại thức ăn nguồn gốc thực vật có tỉ lệ xơ cao, từ 20 – 40% như rơm rạ, cỏ khô, thân cây ngô,.. chủ yếu sử dụng cho trâu bò trong thời điểm khan hiến thức ăn xanh.
- Thức ăn hỗn hợp: Thức ăn hỗn hợp là sự kết hợp của nhiều loại thức ăn khác nhau để đa dạng hóa nguồn dinh dưỡng mà vật nuôi có thể hấp thụ, thường được dùng cho hầu hết các loại vật nuôi để có chất lượng sản phẩm tốt nhất, đặc biệt là phục vụ cho mục đích xuất khẩu.
Việc phân loại thức ăn vật nuôi giúp người chăn nuôi dễ dàng tìm kiếm và chế biến nguồn thức ăn đầy đủ dinh dưỡng cho vật nuôi mỗi ngày, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ để phát triển tốt qua từng giai đoạn của vòng đời.
II. Nguồn gốc của thức ăn vật nuôi
Thức ăn vật nuôi có nguồn gốc tương đối đa dạng, chủ yếu từ thực vật, động vật và khoáng chất. Cụ thể như sau:
- Nguồn gốc thực vật: Rau, cỏ, rơm, củ, quả, thân và lá cây ngô,….
- Nguồn gốc động vật: Chế biến từ nguồn nguyên liệu động vật như bột cá, bột thịt, bột tôm,… có chứa nhiều protein và vitamin
- Nguồn gốc khoáng: Thức ăn dưới dạng muối không độc có chứa Ca, P, Na, Cl,… để cung cấp đủ chất khoáng cho vật nuôi.
III. Thành phần dinh dưỡng trong thức ăn vật nuôi
Vật nuôi cần được cung cấp đầy đủ dưỡng chất mỗi ngày để có một cơ thể khỏe mạnh với sức đề kháng tốt, phát triển toàn diện. Chính vì vậy, nguồn thức ăn vật nuôi cần đảm bảo chứa nhiều thành phần dinh dưỡng có lợi, cụ thể như sau:
- Protein: Protein cung cấp dinh dưỡng cho các cơ quan, bộ phận, các hệ cơ quan của vật nuôi sinh trưởng và phát triển.
- Lipit: Cung cấp năng lượng cho vật nuôi thực hiện các hoạt động hàng ngày và sản xuất ra sản phẩm chăn nuôi (trứng, thịt, sữa, con non,…)
- Gluxit: Tương tự như Lipit, Gluxit cũng giữ vai trò cung cấp năng lượng cho các hoạt động của vật nuôi.
- Nước: Nước giữ vai trò là dung môi hóa tan các thành phần dinh dưỡng để vật nuôi có thể hấp thụ. Bên cạnh đó, nước còn là chất vận chuyển, điều hòa thân nhiệt.
- Chất khoáng Ca, P, Na, Fe,… tham gia vào việc xây dựng tế bào, cơ quan, hệ cơ quan của vật nuôi.
- Vitamin A, B, D,.. giúp cơ thể vật nuôi phát triển, tăng sức đề kháng, chống lại các tác nhân gây bệnh, giúp tiêu hóa tốt và đảm bảo cân bằng hệ thần kinh.
IV. Các phương pháp chế biến thức ăn vật nuôi
Mục đích chính của việc sản xuất, chế biến thức ăn vật nuôi là tăng khả năng hấp thụ dưỡng chất, dễ tiêu hóa, giảm bớt độ cứng và khử bỏ chất độc hại. Dựa vào nguồn gốc và thành phần dinh dưỡng, người ta thực hiện các phương pháp chế biến thức ăn vật nuôi nuôi phổ biến như sau:
Làm nhỏ thức ăn
Một số loại thức ăn vật nuôi như chuối, rau bèo, lá khoai, ngô,… thường được nghiền hoặc cắt nhỏ để vật nuôi ăn trực tiếp hoặc kết hợp với những loại thức ăn khác. Đối với thức ăn dạng hạt, các làm nhỏ hữu hiệu là nghiền thành cám hoặc dạng bột. Phương pháp chế biến này giúp vật nuôi dễ nuốt, dễ tiêu hóa và tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng.
Sử dụng nhiệt
Phương pháp chế biến thức ăn vật nuôi sử dụng nhiệt như hấp, nấu,… với mục đích chính là loại bỏ các chất độc hại và khó tiêu bằng cơ chế làm đứt gãy mạch dài thành mặt ngắn để tăng cường khả năng hấp thụ, hạn chế tình trạng khó tiêu, đầy bụng. Nhờ đó, vật nuôi có thể ăn lượng thức ăn ít hơn nhưng lượng dưỡng chất chuyển hóa cho cơ thể vẫn đủ để sinh trưởng và phát triển.
Lên men (ủ chua)
Một số loại thức ăn xanh và thức ăn thô được chế biến bằng cách lên men. Phương pháp này thường được áp dụng tại những khu vực có nguồn thức ăn khan hiếm theo mùa hoặc nhằm mục đích bảo quản khi nguồn thức ăn quá nhiều. Quá trình lên men giúp chuyển hóa lượng đường có trong thức ăn và ngăn ngừa chúng phân hủy thông qua các vi sinh vật có lợi. Từ đó cải thiện khả năng hấp thụ cho vật nuôi, đồng thời kéo dài thời gian dự trữ.
Thức ăn hỗn hợp
Đây là kiểu chế biến thức ăn vật nuôi phổ biến nhất hiện nay. Thức ăn hỗn hợp được tạo ra bằng cách nghiền nhỏ nguyên liệu đã qua xử lý, sau đó phối trộn đa dạng các loại thức ăn khác nhau theo tỉ lệ cụ thể nhằm mục đích cung cấp đầy đủ, đa dạng dưỡng chất thiết yếu theo nhu cầu phát triển của từng đối tượng vật nuôi.
Dù chế biến thức ăn vật nuôi theo phương pháp nào thì cũng cần tuân thủ nguyên tắc đảm bảo vệ sinh an toàn, cung cấp đầy đủ và đa dạng các loại dưỡng chất phủ hợp với từng loại vật nuôi, đa dạng nguồn nguyên liệu tranh tình trạng chán ăn ở vật nuôi.
V. Một số câu hỏi thường gặp về thức ăn vật nuôi
Thức ăn vật nuôi là một chủ đề được nhiều người quan tâm. Dưới đây là một số câu hỏi được nhiều khách hàng quan tâm.
1. Có những cách dự trữ thức ăn vật nuôi nào?
Mục đích của việc dự trữ thức ăn vật nuôi là bảo quản chúng được lâu hơn, giữ cho chất lượng thức ăn không bị giảm sút và duy trì nguồn thức ăn dự trữ đảm bảo vật nuôi luôn
- Dự trữ thức ăn ở dạng khô bằng nguồn nhiệt từ mặt trời hoặc các loại máy sấy. Phương pháp này thường được sửu dụng với cỏ và các loại củ, hạt.
- Dự trữ thức ăn ở dạng nước bằng cách ủ xanh thức ăn với các nguyên liệu như rau cỏ tươi.
2. Thức ăn vật nuôi được tiêu hóa như thế nào?
Thức ăn sau khi đi vào cơ thể vật nuôi sẽ được tiêu hóa bằng cách biến đổi các thành phần dinh dưỡng thành các chất dinh dưỡng đơn giản để vật nuôi dễ dàng hấp thụ được. Cụ thể: Nước và vitamin được hấp thụ thẳng qua vách ruột vào máu. Protein, lipit. gluxit, muối khoáng biến đổi tường ứng thành axit amin, glyxerin và axit béo, đường đơn và ion khoáng. Có thể theo dõi trong hình dưới đây:
3. Việc thiếu hụt dinh dưỡng gây ảnh hưởng như thế nào đến vật nuôi?
Như đã trình bày ở trên, những thành phần dinh dưỡng giữ vai trò rất quan trọng đối với quá trình sinh trưởng và phát triển của vật nuôi. Trong đó, mỗi thành phần giữ vai trò nhất định. Việc thiết hụt bất kỳ dinh dưỡng nào cũng gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của vật nuôi. Cụ thể:
- Thiếu Lipit, gluxit: Vật nuôi sinh trưởng, phát triển chậm, năng suất và chất lượng thịt, sữa kém, con sơ sinh/ trứng có khối lượng nhỏ.
- Thiếu protein: Vật nuôi sinh trưởng, phát triển chậm, tích luỹ nạc kém; năng suất và chất lượng thịt, sữa kém, con sơ sinh/ trứng có khối lượng nhỏ.
- Thiếu các loại khoáng chất: Vật nuôi non xương phát triển kém, dễ bị bệnh còi xương. Vật nuôi sinh sản, nuôi con dễ bị bại liệt, trứng mỏng vỏ. Vật nuôi thương phẩm chậm lớn.
- Thiếu vitamin: Tỉ lệ chết phôi cao. Vật nuôi non sinh ra giảm sức sống, dễ bị chết yểu, còi cọc, dễ mắc các bệnh về thiếu máu, về mắt, về da…
Trên đây là những thông tin quan trọng về thức ăn vật nuôi, hy vọng rằng chúng giúp ích cho bạn. Hiện nay việc sản xuất, chế biến và dự trữ thức ăn vật nuôi trên quy mô lớn trở thành một lĩnh vực kinh doanh với tiềm năng phát triển lớn, mang về nhiều lợi nhuận cho chủ sở hữu. Để tối ưu hóa quy trình sản xuất, hầu hết các doanh nghiệp lựa chọn sử dụng xe nâng hàng để nâng cao tối đa hiệu suất của công tác kho vận.
Nếu có nhu cầu tìm hiểu và chọn mua các loại xe nâng hàng chất lượng tốt, giá cả phải chăng, quý khách hàng vui lòng liên hệ hotline 0869 285 225 để được các chuyên gia của Công ty cổ phần xe nâng Thiên Sơn tư vấn tận tình và báo giá tốt nhất!
