Tốt gỗ hơn tốt nước sơn là gì? Đây là một lời khuyên nên coi trọng yếu tố phẩm chất chất bên trong của một con người hơn là vẻ bề ngoài của họ.
Kho tàng tục ngữ Việt Nam có rất nhiều câu tục ngữ hay để cao nhân phẩm một con người. Một con người dù có vẻ ngoài đẹp đến đâu, nhưng nếu bên trong họ không tốt thì cũng sẽ bị xã hội khinh chê. Nhưng nếu một con người nếu có vẻ ngoài xấu, nhưng nhân phẩm họ tốt thì chúng ta cần phải coi trọng điều đó. “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”chính là một câu tục ngữ nói đến vấn đề này. Quan điểm này có đúng hay không? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết sau.
Tốt gỗ hơn tốt nước sơn là gì?
Tất cả các sự vật đều có hai mặt: nội dung và hình thức. Mặt nội dung còn gọi là chất lượng của sản phẩm thường được đánh giá cao.
Thực tế cho thấy các đồ vật (giường, tủ, bàn ghế,… ) làm bằng gỗ tốt, gỗ quý có thời gian sử dụng rất lâu dài và càng về sau càng đẹp. Người ta chỉ cần bào nhẵn rồi đánh bóng chúng bằng một lớp véc-ni là đủ. Trong khi đó, những đồ dùng bằng gỗ xấu, gỗ tạp bên ngoài lại hay được sơn phết hào nhoáng. Dù có đẹp đến đâu chăng nữa thì chúng cũng rất mau hỏng. Vì thế cho nên mọi người chuộng tốt, chuộng bền mà coi nhẹ hình thức của đồ vật. Nghĩa đen của câu tục ngữ trên là như vậy.
Nhưng cũng như bao câu tục ngữ khác, câu Tốt gỗ hơn tốt nước sơn còn hàm chứa một ý nghĩa sâu sắc hơn. Đó là lời khuyên thiết thực, đúng đắn về cách nhìn nhận, đánh giá con người. Chúng ta thấy rõ tính nhất quán trong việc khẳng định sự hơn hẳn của nội dung bên trong so với hình thức bên ngoài.
Lời khuyên này rất đúng vì nó được đúc kết từ kinh nghiệm sống của nhiều thế hệ. Đánh giá một con người cần phải trải qua thời gian khá dài, không thể chủ quan, hồ đồ, rất dễ dẫn đến sai lầm, thậm chí gây nên những hậu quả tai hại khó lường.
Tại sao người xưa cho rằng nội dung bên trong hơn hẳn hình thức bên ngoài?
Điều mà ai cũng phải thừa nhận là người có đạo đức tốt, trình độ hiểu biết sâu rộng, năng lực làm việc cao sẽ làm được nhiều việc hữu ích cho bản thân, gia đình và xã hội. Ngược lại, không có được những phẩm chất tốt đẹp ấy thì khó có thể thành công trên đường đời, cho dù con người ấy hình thức bên ngoài có hào nhoáng, đẹp đẽ đến đâu chăng nữa. Bởi vậy mới nói “cái nết sẽ đánh chết cái đẹp”, có đẹp mấy cũng không bằng cái nết của con người.
Tham khảo bài viết
Cái nết đánh chết cái đẹp được hiểu với ý nghĩa là gì?
Quan điểm của người xưa rất rõ ràng về hình thức và nội dung
Người xưa đã dùng cách gọi hàm ý châm biếm những kẻ chỉ có hình thức bên ngoài, hay dùng hình thức bên ngoài để lừa bịp người khác, để che giấu những xấu xa, khuyết điểm bên trong… là loại Tốt mã giẻ cùi , nói thẳng ra là vô dụng, chẳng có giá trị gì.
Trên cơ sở quan điểm của người xưa, ngày nay chúng ta nên đánh giá con người như thế nào cho đúng? Chúng ta đều biết là giữa nội dung và hình thức có mối tương quan với nhau. Nội dung quyết định hình thức, hình thức làm tăng thêm giá trị cho nội dung. Vì vậy, khi nhận xét đánh giá về một người nào đó, chúng ta hãy bình tĩnh, sáng suốt tìm hiểu, phân tích để có được những kết luận đúng đắn và chính xác nhất.
Thống nhất với quan điểm của người xưa, chúng ta vẫn lấy phẩm chất (đạo đức, tài năng,… ) làm tiêu chuẩn cơ bản, làm thước đo giá trị con người. Hãy căn cứ vào chất lượng và mục đích của công việc mà đánh giá người tốt, kẻ xấu và hãy đặt người ấy vào mối quan hệ với gia đình, nhà trường, xã hội. Người tốt là người có lương tâm và trách nhiệm với bản thân, với mọi người.
Chú trọng nội dung nhưng cũng không thể xem nhẹ hình thức
Chú trọng nội dung nhưng chúng ta cũng không nên xem nhẹ hình thức, bởi hình thức phần nào phản ảnh nội dung. Xưa nay, các bậc vĩ nhân, các nhà bác học… thường rất giản dị. Giản dị nhưng nghiêm túc và tôn trọng mình, tôn trọng người khác. Trái lại, những kể thích phô trương hình thức thì bên trong lại hời hợt và trống rỗng. Nếu kết hợp được một cách hài hòa giữa nội dung và hình thức, tất nhiên giá trị con người sẽ tăng lên rất nhiều.
Tốt gỗ hơn tốt nước sơn là gì? Đây là một câu tục ngữ vô cùng giá trị, nó là một lời khuyên vô cùng sáng suốt và thiết thực trong việc đánh giá sự vật và con người trong mọi hoàn cảnh. Hãy coi trọng cái bên trong, cái phẩm chất hơn là cái vẻ ngoài, đừng chạy theo sự hào nhoáng mà làm mất đi phẩm chất tốt đẹp của một con người. Phẩm chất đẹp chính là giá trị cốt lõi của đạo làm người trong xã hội xưa và ngày nay.
