Giãn ruột sinh lý là tình trạng rất phổ biến ở trẻ sơ sinh. Biểu hiện giãn ruột sinh lý thường gặp là trẻ 6-10 ngày không đi tiêu rất dễ nhầm lẫn với tình trạng táo bón. Vì vậy, bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ phân biệt với táo bón, các dấu hiệu thường gặp và những điều mẹ nên làm ngay khi trẻ bị giãn ruột.
1. Giãn ruột sinh lý là gì?
Giãn ruột sinh lý là tình trạng ruột của trẻ phát triển và tăng thể tích hơn mức bình thường, với biểu hiện đặc trưng là trẻ không đi ngoài trong nhiều ngày liền. Giãn ruột thường gặp ở trẻ 2 tháng tuổi và thường kéo dài trong khoảng 2,5-3 tháng tuổi sau sinh.
2. 5 biểu hiện giãn ruột sinh lý mẹ nhất định phải biết
Dấu hiệu giãn ruột sinh lí ở trẻ rất giống với táo bón, nên mẹ cần lưu ý một số đặc điểm để phân biệt như:
- Táo bón: thường xuất hiện sau khi trẻ bắt đầu ăn dặm hoặc bú hoàn toàn sữa công thức, khi đó phân trẻ sẽ khô cứng, rắn khiến ruột khó đẩy phân ra ngoài, nên trẻ khó đi ị và thường đau rát chỗ hậu môn.
- Giãn ruột sinh lý: dù trẻ 10 ngày không đi ị nhưng phân của trẻ vẫn mềm và đều màu, không có dấu hiệu bất thường nào.
Để phân biệt rõ hơn tình trạng giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh, mẹ có thể tham khảo 5 dấu hiệu điển hình của triệu chứng này như:
2.1. Trẻ không đi ngoài nhiều ngày
Thời kỳ giãn ruột sinh lý thường xuất hiện khi trẻ được 2 tháng tuổi. Lúc này, kích thước đường ruột của trẻ tăng lên so với bình thường. Do đó, ruột của trẻ sẽ chứa được một lượng thức ăn lớn hơn nên mất nhiều thời gian để đẩy chúng ra ngoài. Cụ thể:
- Đối với trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn: có thể kéo dài từ 7-10 ngày không đi ngoài
- Đối với trẻ uống sữa bột công thức: có thể 3-5 ngày không đi ngoài.
Thời gian giãn ruột có thể kéo dài 2-3 tháng.
2.2. Đôi khi trẻ rặn khi đi ngoài và gồng mình lên
Khi mẹ thấy trẻ có biểu hiện này không phải lo lắng vì lúc này trẻ đang tập cho mình thói quen đẩy chất thải ra ngoài cơ thể. Tuy nhiên, có thể chất thải tích tụ chưa nhiều, trẻ cũng chưa quen với động tác rặn nên quá trình rặn đi ngoài của trẻ chưa thành công.
Mẹ cũng có thể thấy trẻ có các biểu hiện kèm theo như: gồng mình lên, đỏ mặt, có xì hơi,…
>>> Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết trẻ bị táo bón
2.3. Phân mềm, sệt và đều màu
Trong sữa mẹ và sữa công thức chủ yếu là nước nên sẽ làm mềm phân. Khi đó trẻ đi ngoài phân mềm, sệt, có màu vàng nâu hoặc nhạt nếu cho trẻ bú sữa công thức, còn trẻ bú sữa mẹ sẽ phân có màu vàng tươi và mềm.
2.4. Trẻ ăn – ngủ tốt
Trong giai đoạn này, ruột giãn ra nên chứa được nhiều thức ăn, và nhanh rỗng dạ dày nên mẹ có thể thấy trẻ có thể bú nhiều hơn, lâu hơn. Tuy nhiên mẹ lưu ý không nên cho trẻ bú quá no vì có thể dẫn tới trớ sữa.
Nếu trẻ gặp tình trạng trớ khi bú mẹ hoặc uống sữa công thức, mẹ có thể vỗ ợ hơi cho bé hoặc tham khảo cách xử lý: Giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh an toàn, hiệu quả
Ngoài ra, giãn ruột sinh lý không gây khó chịu, bứt rứt, thậm chí đau rát hậu môn như khi táo bón nên trẻ ăn tốt, ngủ tốt.
2.5. Trẻ tươi tắn, vui chơi bình thường
Đối với trẻ bị táo bón do trẻ lâu ngày không đi tiêu được sẽ gây cảm khác khó chịu cho trẻ. Do vậy, trẻ hay cáu kỉnh, khóc, mặt nhăn nhó do không đi tiêu được.
Còn với trẻ giãn ruột sinh lý, tình trạng này không gây khó chịu cho trẻ nên có thể thấy trẻ vẫn vui chơi bình thường không có biểu hiện khác lạ nào.
Giãn ruột sinh lý là tình trạng hoàn toàn bình thường, không gây nguy hiểm tới trẻ nhỏ. Tuy nhiên, mẹ chăm sóc trẻ không đúng cách có thể dẫn tới tình trạng táo bón, nguy cơ tiềm ẩn cho vi khuẩn gây bệnh phát triển. Do vậy, mẹ cần có các biện pháp xử trí ngay khi trẻ bị giãn ruột.
3. 8 Mẹo cần làm ngay cho trẻ khi bị giãn ruột sinh lý
Để trẻ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn, ngăn ngừa tình trạng táo bón, mẹ có thể tham khảo các mẹo dưới đây:
3.1. Bổ sung lợi khuẩn
Khi trẻ bị giãn ruột sinh lý, điều đầu tiên và quan trọng nhất là bổ sung các lợi khuẩn đường ruột – probiotics cho trẻ. Tại khu vực đại tràng, Bifidobacterium là chi lợi khuẩn thiết yếu, chiếm tới 90% tổng lượng vi sinh đường ruột và đóng vai trò quyết định tới các tình trạng tiêu hóa của trẻ. Trong đó Bifidobacterium BB12 là chủng lợi khuẩn sống, gắn đích tốt nhất tại đại tràng. Bifidobacterium BB12 là chủng lợi khuẩn được chứng minh hiệu quả cao trong việc hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón và khả năng tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thông qua các tác động:
- Lợi khuẩn sống gắn đích Bifidobacterium BB12 giúp điều hòa tính thấm ở đại tràng: giúp phân mềm, xốp dễ tống đẩy ra ngoài, nhờ đó cải thiện phòng ngừa tình trạng táo bón.
- Bifidobacterium BB12 hỗ trợ tiết chất nhầy sinh học: giúp tăng độ nhớt trong lòng ống tiêu hóa, phân dễ di chuyển ra ngoài.
- Giúp điều hòa nhu động ruột: tạo những làn sóng co bóp, tống đẩy phân ra ngoài đường ruột.
- Hỗ trợ tiết enzyme tiêu hóa để hấp thu triệt để nguồn dinh dưỡng, giúp bé ăn ngon miệng, phát triển tốt.
- Hỗ trợ tăng cường sức đề kháng
>>Xem thêm: Lợi khuẩn sống, gắn đích – bí quyết cải thiện táo bón ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Liên hệ tư vấn qua hotline: 19009482 hoặc 0967629482
3.2. Massage cho trẻ
Massage bụng cho trẻ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn đồng thời cũng kích thích nhu động ruột dễ đi tiêu hơn. Ngoài ra, massage cho trẻ còn giúp hệ tiêu hóa của trẻ luôn khỏe mạnh và phòng ngừa được chứng táo bón và chứng đầy hơi của trẻ.
Trước khi massage cho trẻ nên cho trẻ ở nơi ấm áp, kín gió và có thể mở thêm một vài bài nhạc nhẹ nhàng để thư giãn.
Các bài massage bụng cho trẻ như sau:
- Massage theo hình vòng tròn: mẹ chia bụng trẻ thành 4 phần rồi đặt tay vào một phần bụng trẻ và xoa bóp theo chiều kim đồng hồ khoảng 10-15 giây. Sau đó, thực hiện thao tác này với 3 phần còn lại theo chiều kim đồng hồ.
- Massage dọc bụng: mẹ thực hiện nhẹ nhàng với 2 tay, massage từ ngực dọc xuống bụng và thực hiện động tác 10 lần.
- Massage theo chiều ngược nhau: mẹ đặt hai tay lên phần bụng của trẻ, một tay vuốt lên trên và một tay vuốt ngược xuống dưới, đảm bảo các thao tác nhẹ nhàng và đều đặn, thực hiện các thao tác này 20 lần.
Mẹ nên massage cho trẻ khi không no và một ngày có thể thực hiện 1-2 lần.
3.3. Cho trẻ tập các bài thể dục nhẹ nhàng
Các bài thể dục nhẹ nhàng giúp tăng nhu động ruột để trẻ đi tiêu dễ dàng hơn ngăn ngừa được tình trạng táo bón ở trẻ. Ngoài ra, còn giúp trẻ ăn ngon miệng, đúng giờ, đúng lúc.
Động tác đạp chân cho trẻ như sau:
- Động tác 1: cho trẻ nằm ngửa, nắm lấy chân ở phần đầu gối, di chuyển lên xuống về hướng bụng của trẻ. Một chân của trẻ đưa lên còn chân còn lại kéo thẳng ra, tương tự động tác đạp xe.
- Động tác 2: Vẫn cho trẻ nằm ở tư thế nằm ngửa, giữ 2 chân của trẻ chuyển động tròn từ bụng sang 2 bên và kéo xuống dưới.
Mẹ nên tập lúc trẻ cảm thấy thoải mái, vui vẻ không nên bắt ép trẻ. Mẹ nên cho trẻ tập 5-10 phút/lần là đủ.
3.4. Cho trẻ tắm nước ấm
Tắm nước ấm cho trẻ là cách giúp trẻ thư giãn, dễ ngủ hơn, tăng tuần hoàn máu,…Nước tắm của trẻ mẹ có thể nhỏ vài giọt tinh dầu tràm có thể làm ấm cơ thể, chữa chứng đầy bụng, khó tiêu.
Nước ấm tắm cho trẻ có nhiệt độ khoảng 35-37 độ C là phù hợp. Với nhiệt độ này là đủ ấm, an toàn cho làn da của trẻ. Mẹ có thể kiểm tra nhiệt của trẻ trước khi tắm bằng khuỷu tay hoặc nhiệt kế. Đặc biệt lưu ý, mẹ chỉ nên cho trẻ tắm ở nơi ấm, không có gió lùa.
3.5. Bổ sung chất xơ
Chất xơ có vai trò tăng kích thước phân, làm mềm phân giúp việc di chuyển phân dễ dàng hơn tránh được tình trạng táo bón. Đồng thời rút ngắn được thời gian đi tiêu của trẻ.
Mẹ có thể bổ sung chất xơ cho trẻ thông qua các cách sau:
- Sữa chứa chất xơ cho trẻ sơ sinh như: sữa Royal AUSNZ goat infant formula 1, Physiolac,…
- Cải thiện chất lượng sữa mẹ bằng chế độ ăn giàu chất xơ cho mẹ như: khoai lang, chuối, lê, rau chân vịt, bơ,…
3.6. Tăng số lần bú mẹ
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vì trong sữa mẹ có nhiều kháng thể giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm khuẩn, làm giảm nguy cơ dị ứng, chàm, thúc đẩy phát triển xương hàm, hạn chế được tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh.
Tăng số lần bú mẹ giúp ruột nhanh đầy hơn nên trẻ sẽ đi ngoài sớm hơn trước 6-10 ngày.
Mẹ có thể cho trẻ bú tối đa 15 lần/ngày và cách nhau 1,5 giờ.
3.7. Giữ vệ sinh cho trẻ
Mẹ nên thường xuyên lau chùi nhà, đồ chơi, đồ dùng của trẻ để tránh virus, vi khuẩn xâm nhập vào hệ tiêu hóa của trẻ gây nên tình trạng rối loạn tiêu hóa, đau bụng, táo bón, tiêu chảy,…
3.8. Chườm ấm
Đây là biện pháp giúp trẻ sẽ cảm thấy bụng dễ chịu hơn, nhờ có sức nóng và sức nặng của khăn có thể đẩy hết hơi trong bụng trẻ ra ngoài.
Trước tiên mẹ cần lấy 2 chiếc khăn nhúng vào nước nóng để làm ấm chúng. Sau đó vắt khô đến thấy độ nóng phù hợp và không làm bỏng da của trẻ. Mẹ đặt khăn đã gấp gọn vào bụng trẻ còn khăn kia quấn quanh bụng để có định.
4. Một số lưu ý khi trẻ giãn ruột sinh lý
Giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh có cần thụt tháo không?
- Với trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn: sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất, dễ hấp thu, ít đạm cặn nên trẻ lâu không đi tiêu rất bình thường không nên thụt tháo cho trẻ.
- Với trẻ dùng sữa bột công thức: có chứa nhiều đạm, chất khó tiêu nên mẹ có thể áp dụng các phương pháp massage, bổ sung lợi khuẩn,…không nên thụt tháo cho trẻ.
Trẻ sơ sinh giãn ruột sinh lý kéo dài bao lâu ?
Thời gian giãn ruột sinh lý ở mỗi trẻ khác nhau. Có trẻ tình trạng này chỉ kéo dài vài tuần, nhưng có những trẻ giãn ruột sinh lý kéo dài 2-3 tháng. Vì vậy, khi thấy trẻ không đi ngoài trong 7-10 ngày mà phân vẫn mềm, sệt, đều màu hay trẻ không có biểu hiện lạ, mẹ hãy áp dụng 8 mẹo kể trên để đảm bảo hệ tiêu hóa của trẻ khỏe mạnh.
Kết luận
Giãn ruột sinh lý ở trẻ là tình trạng hết sức bình thường ở trẻ. Qua bài viết trên có thể giúp mẹ hiểu thêm về tình trạng này cũng tránh nhầm lẫn với táo bón. Đồng thời, mẹ nên bổ sung lợi khuẩn cho trẻ để có hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn.
Mọi chi tiết thắc mắc liên quan đến sức khoẻ vui lòng liên hệ HOTLINE 1900 9482 hoặc 0967 629 482.
Tham khảo nguồn: Healthline
